كور’ان’ده سوزی ايديلن ونكي كاويملرين هلاكينين سببي، پايكامبرلره كارشي كليپ اونلاري الايه المالاري و الل’ين ايميرلرينه إیسيان ايتملري، إینكارده زيروه ياپمالاريدير. بی يوزدن سيلينيپ كيتيلر. ايگر اونلار، داهه ونجه هلاك ايديلميش توپلوملارين دوروموندان إیبرت السالاردي، ايني فجی اقيبته اوگرامازلاردي. او هلاك ايديلن إینسانلاردان هيچ كري دونن وار مي؟ خیر… الل’ين كازابينه اوگرايان و هورمه كوتوكلري كيبي ساورولان كاويملر بير داهه كري دونمديلر. ونلاره وريلە جك زه سادجه دونياداكي هلاكله سينيرلي دگلدير. نيهايت هپسي ماهشر گونی الل’ين هوزورونده توپلاناجاك، هسابه چكيلە جك و او زمان هاك ايتيكلري ايساس زايه بوراده چارپتيريلاجاكلاردير. ونكي كاويملرين هلاكيني ورنك كوسترن رابيميز توم إینسانليگي اويارييور: “موشريكلر كورمويورلار مي كي، اونلاردان ونجه نيجه كاويملر هلاك ايتيك. كيدنلرين ده هيچبيري كري دونمويور.” (ياسين ٣٦/٣١) گوناهلاري سببييله هلاك ايديلديلر كنديلريندن ونجه نيجه نسيلري هلاك ايتيگيميزي كورمديلر مي؟ اوستليك بيز اونلاره يريوزونده سيزه ورمديگيميز إیمكانلاري ورميش، اوزرلرينه كوكتن بول بول ياگمور ياگديرميش، التلاريندان إیرماكلار اقيتميشتيك. سونره ده اونلاري، گوناهلاري سببييله هلاك ايتميش و اونلارين ارديندان باشكه بير نسيل كتيرميشتيك. (نام ٦/٦) اند اولسون كي سيزدن ون، پايكامبرلري كنديلرينه موجیزلر كتيرديگي هالده (يالانلاييپ) زولمتيكلريندن دولايي نيجه ميلتلري هلاك ايتيك; زاتن اونلار إیمان ايدە جك دگللردي. إیشته بيز سوچلی كاويملري بويله زالانديريريز. (يونوس ١٠/١٣) نوه’تان سونراكي نسيلردن نيلريني هلاك ايتيك. كولارينين گوناهلاريني بيلن و كورن اولاراك رابين يترليدير. (يسره ١٧/١٧) بيز اونلاردان ونجه نيجه نسيلري هلاك ايتيك. سن، اونلاردان هرهانكي بيريندن (بير وارلق ايمارسي) هيسدييور وايه اونلاره ايت جيليز بير سس إیشيتييور موسون؟ (مريم ١٩/٩٨) بيزيم، اونلاردان ونجه نيجه نسيلري هلاك ايتميش اولماميز كنديلريني يوله كتيرمدي مي؟ هالبوكي اونلارين يورتلارينده كزيپ دولاشيرلار. بونده ايلبته كي اقيل ساهيپلري إیچين نيجه إیبرتلر واردير. (تاهه ٢٠/١٢٨) بيز رفاهيندان شيمارميش نيجه مملكتي هلاك ايتميشيزدير. إیشته يرلري! كنديلريندن سونره اورالارده پك آز اوتورولابيلميشتير. اونلاره بيز واريس اولموشوزدور. (كاساس ٢٨/٥٨) كچ كالان فريادين فايداسي يوق هالن يورتلارينده كزيپ دولاشتيكلاري كنديلريندن ونكي نيجه نسيلري هلاك ايديشيميز اونلاري دوگری يوله سوك ايتمدي مي؟ بونلارده ايلبته إیبرتلر واردير. هالا كولاك ورمزلر مي؟ (سجده ٣٢/٢٦) ونلاردان ونجه نيجه نسيلري هلاك ايتيك. او زمان فريات ايتيلر. هالبوكي آرتيق كورتولمه زماني دگلدي. (ساد ٣٨/٣) سنين شهريندن –كي اوره (هوكي) سني چيكاردي- داهه كوووتلي نيجه شهيرلري يوق ايتيك; اونلاره بير يارديم ايدن ده چيكمادي. (محمد ٤٧/١٣) بيز، اونلاردان ونجه كنديلريندن داهه كوچلی اولان، دييار دييار دولاشان نيجه نسيلري هلاك ايتميشيزدير. كورتولوش وار مي؟ (كاف ٥٠/٣٦) لاكين اونلار بوتون ايتلريميزي يالانلاديلار. بيز ده اونلاري كوچ و كودرتيميزه لاييك بير شكيلده ياكالاديك. شيمدي سيزين كافيرلرينيز، اونلاردان داهه مي اییديرلر؟ يوقسه كيتاپلارده سيزين إیچين بير برات مي وار؟ (كامر ٥٤/٤٢-٤٣) اند اولسون بيز، سيزين بڭزرلرينيزي هپ هلاك ايتيك. دوشونوپ إیبرت الان يوق مو؟ (كامر ٥٤/٥١) ايتلري تكرار تكرار اچيكلاديك يشيتمديلر، كورمديلر، إینانماديلار. سونوچ: هلاك اولدیلار! اند اولسون كي اونلاره ده سيزه ورمديگيميز كودرت و سروتي ورميشتيك. كنديلرينه كولاكلار، كأوزلر و كالپلر ورميشتيك. فاكات كولاكلاري، كأوزلري و كالپلري كنديلرينه بير فايده ساگلامادي. زيره اونلار بيله بيله الل’ين ايتلريني إینكار ايدييورلاردي. سونونده الاي ايديپ دوردوكلاري شاي، كنديلريني كوشاتيوردي. اند اولسون بيز، چورنيزدكي مملكتلري ده يوق ايتيك. بلكي دوگری يوله دونرلر دييه ايتلري تكرار تكرار اچيكلاديك. (اهكاف ٤٦/٢٦-٢٧) اندولسون، بيز جینلردن ده إینسانلاردان ده پك چوك هنمليكلر ياراتيك. چونكی اونلارين كالپلري واردير، اونلارله انلامازلار; كأوزلري واردير، اونلارله كورمزلر; كولاكلاري واردير، اونلارله إیشيتمزلر. إیشته اونلار هايوان سوروسی كيبيدير; هاته داهه ده شاشكينديرلار. إیشته اسيل كافيلر بونلاردير. (اراف ٧/١٧٩) ونلار، يريوزونده كزيپ دولاشماديلار مي كي كنديلريندن ونكيلرين اقيبتينين ناسيل اولدیگونی كورسونلر! اونلار، كوووت و يريوزوندكي ايسرلري يونوندن بونلاردان داهه ده اوستوندولر. بويلايكن الل اونلاري گوناهلاري يوزوندن ياكالادي. اونلاري الل’ين كازابيندان كورويان ده اولمادي. (مومين ٤٠/٢١) ايت و هاديسلرده يتيم اسيل اییليك اییليك، يأوزلرينيزي دوگی و باتي تارافلارينه چويرمنيز (دن إیبارت) دگلدير. اسيل اییليك، الل’ه اهيرت گونون، ملكلر، كيتاپ و پايكامبرلره إیمان ايدنلرين; ماله اولان سوكيلرينه راگمن اونی ياكينلاره يتيملر، يوقسولاره يولده كالميشه (احتیاجيندان دولايي) إیستاينه و (وزكورلوكلري إیچين) كوللره ورنلرين; نامازي دوسدوگری كيلان، زكاتي ورن، انتلاشمه ياپتيكلارينده سأوزلريني يرينه كتيرنلرين و زورده هاستاليكته و ساواشين كيزيشتيگي زمانلارده (ديرنيپ) سابردنلرين توتوم و داورانيشلاريدير. إیشته بونلار، دوگری ولانلاردير. إیشته بونلار، الل’ه كارشي كلمكتن ساكينانلارين ته كنديلريدير. (باكاره ٢/١٧٧) يتيمي كولاييپ كوزتلاين نت سهل إیبن-ي ساد’دان (را) ريوايت ايديلديگينه كوره راسولولاه (ساو): “بن و يتيمي كولاييپ كوزتلاين كيمسه نته شويله برابرجه بولوناجاگيز”، بويوردی و إیشارت پارماگييله اورته پارماگيني بيراز اچاراك إیشارت ايتي. (بوهاري) وروچ فتوالاري راديواكتيف ماده اوروجی بوزار مي؟ داماردان وريلن راديواكتيف ماده اوروجی بوزار مي؟ بازي هاستاليكلارين تشهيسي اماجييله هاستالاره دامار يولويله بسلاييجی نيتليگي اولمايان راديواكتيف مادنين وريلمسي اوروجی بوزماز. چونكی بی شكيلده وريلن سوز كونوسی ماده بسلاييجی و ووجودی كوووتلنديريجی ماهييت تاشيماماكتادير. (دين إیشلري يوكسك كورولو) هاديسلرله إیسلام كوجونوز يتيگي كادار امل اوستلنين هز. ايشه (را) انلاتييور: “پايكامبر’ه (ساو)، ‘الل’ين ڭ چوك سوديگي امل هانكيسيدير؟’ دييه سورولدو. او ده ‘از ده اولسه دواملي اولانيدير.’ بويوردی و دوامينده شويله دیدی: كوجونوز يتيگي كادار امل اوستلنين.” (بوهاري، موسليم) آلتوندان دگرلي يشته إینسان دیدیگين… سيياه ساچله كلدين، دفتر بیاض; بیاض ساچله كيدييورسون، دفتر سيياه! رابيم افت!.. * إینسانلار باشاقلاره بڭزرلر: إیچلري بوشكن باشلاري هاوادادير; إیچلري دولدوكچه ايگيليرلر. * ايكمگي بول اييلديك اجييي بال اييلديك سيراتي يول اييلديك كلديك بوكون هاديسلرده هايات دوستورلاري كولايلاشتيرين; زورلاشتيرمايين! موژدلايين; نفرت ايتيرمايين. كولايلاشتيرين; زورلاشتيرمايين. [فنديميز (ساو) موسليم] ينجی تانلري كايبتيك پاراميز اولدی، بركتي كايبتيك. كأوزل ايولريميز اولدی، هوزوری كايبتيك. نيمتلره بوگولدوك، شوكری كايبتيك. كالاباليگه كاريشتيك، كاردشليگي كايبتيك. رابيم، مرحمت; رابيم، بيزلري افت!.. ميهنك تاشي الل’تان كورك! اي اوگول! الل’تان ناسيل كوركولماسي كركييورسه ويله كورك. اونه كوللق كورويني كرگي كيبي ياپ. هارام كيلديگي شايلردن مومكون اولدیگی نيسپته كاچين. الل’ين ساادته اوزانان يولوندان ايريلما. هاياتيني دوزنه سوكان ايميرلريني ساكين إیهمال ايتمه كي ياشاييشين سيههات بولسون، كأوزلرين ايدين اولسون. چونكی كيزلي و كاپالي هيچبير شاي الل’تان كيزلي و كاپالي دگلدير. (يمام كازالي) يبرتليك كيسالار وچ ماگاره اركاداشي يبن-ي ومر (راديياللی انهوما) انلاتييور: “رسولولاه (ساو) بويوردولار كي: سيزدن ونجه ياشايانلاردان اوچ كيشي يوله چيكتيلار. (اقشام اولونجا) كجەلمه احتیاجي اونلاري بير ماگارايه سيگينديردي و إیچينه كيرديلر. داگدان (كايان) بير تاش يووارلانيپ ماگارانين اگزيني اوزرلرينه كاپادي. ارالارينده ‘سيزي بی كايادان، ساليه املرينيزي شفااتچي كيلاراك الل’ه ياپاجاگينيز دوالار كورتارابيلير!’ دیدیلر. بونون اوزرينه بيرينجیسي شويله دیدی: ‘بنيم ياشلي، إیهتييار إیكي ايبواينيم واردي. بن اونلاري چوك كولار، اقشام اولونجه اونلاردان ونجه نه ايلمدن نه ده هايوانلاريمدان هيچبيرينه يديريپ إیچيرمزديم. بير گون اگاچ ارامه إیشي بني اوزاكلاره اتي. ايوه دوندوگومده إیكيسي ده اويوموشتو. اونلار إیچين سوتلريني ساگديم. هالا اويوماكته إیديلر. اونلاردان ونجه ايلمه و هايوانلاريمه يييە جك ورمايي اويكون بولماديم، اونلاري اويانديرمايه ده كيياماديم. بن إیسه سوت كاپلاري ايليمد، اونلارين اويانمالاريني بكلييوردوم. دركن شافاك سوكتو. ايي الل’يم! بونی سنين ريزان إیچين ياپتيگيمي بيلييورسان، بيزيم يولوموزی كاپايان شی تاشتان بيزي كورتار!’ تاش بير ميكتار اچيلدي. امه چيكاجاكلاري كادار دگلدي. يكينجی شاهيس شويله دیدی: ‘اي الل’يم! بنيم بير امجه كيزيم واردي. اونی هركستن چوك سوييوردوم. اوندان كام الماك إیستديم. امه بانه يوز ورمدي. فاكات گون كلدي كيتليگه اوگرادي، بانه باشوورماك زورونده كالدي. اونه كنديسيني بانه تسليم ايتمسي موكابيلينده يوز یگرمی دينار ورديم; كابول ايتي. ارزومه نايل اولاجاگيم سيراده ‘الل’ين موهرونو، كايريمشری اولاراك بوزمان سانه هارامدير!’ دیدی. بن ده اونه تماسته بولونماكتان كاچينديم و إینسانلار اراسينده ڭ چوك سوديگيم كيمسه اولدیگی هالده اونی بيراكتيم، ورديگيم آلتونلاري ده باگيشلاديم. ايي الل’يم، ايگر بونلاري سنين ريزا-يي شريفين إیچين ياپميشسام، بيزي بی سيكينتيدان كورتار.’ كايه بيراز داهه اچيلدي. انجاك اونلارين چيكابيلگي كادار اچيلمادي. وچونجی شاهيس دیدی كي: ‘اي الل’يم، بن إیشچيلر چاليشتيرييوردوم. اوجرتلريني ده درهال ورييوردوم. انجاك بير تانسي اوجرتيني المادان كيتي. بن ده اونون پاراسيني اونون ادينه إیشلتيپ كار ايتيرديم. ويله كي چوك مالي اولدی. دركن (ييلار سونرا) چيكاكلدي و، ‘اي ابدولاه! بانه اولان بورجونی ود!’ دیدی. بن ده ‘بوتون شی كوردوگون سيگير، داوار، دو، كوللر سنيندير. كيت بونلاري ال، كوتور!’ دیدیم. آطەم: ‘اي ابدولاه، بنيمله الاي ايتم!’ دیدی. بن تكرار، ‘بن كسينليكله سنينله الاي ايتمييوروم. كيت، هپسيني الكوتور!’ دييه تكرار ايتيم. آطەم هپسيني الدي كوتوردو. ايي الل’يم، ايگر بونی سنين ريزان إیچين ياپتييسام، بيزه شی هالدن كورتولوش ناسيپ ايت!’ دیدی. كايه اچيلدي، چيكيپ يولارينه دوام ايتيلر.” (بوهاري، اينبييه ٥٠، إیو، ١٤٧) ياكاريش-دوا هاسته كولارينه شيفا يه رابي! بيزي كندينه كول، حبیبينه اومت اييل. هاسته كولارينه شيفه درتلي كولارينه دوا، بورچلی كولارينه ايده ناسيپ اييل. كالان ومروموزی كچن ومروموزدن خیرلي اييل. نوت ايدين الل’ين كيمسايه احتیاجي يوق كيم الل’ه كاووشمايي ارزی ايدرسه بيلسين كي الل’ين بليرلديگي سورنين سونی موتلاكه كلكتير. او، هر شايي بيلير، هر شايي إیشيتير. هر كيم ايليندن كلن چابايي كوستريرسه يالنيز كندي اییليگي إیچين چابالاميش اولور; چونكی الل’ين، هيچ كيمسنين هيچبير شايينه احتیاجي يوقتور. (انكبوت، ٢٩/٥-٦) “الل’ه كاووشمايي ارزی ايدن”دن ماكسات، دونياده او’نون إیرادسينه اويكون اولاراك ياشاييپ او’نون هوكوملريني يرينه كتيرنلر و بونون كارشيليگينين كنديلرينه وريلگيني اومانلار، دولاييسييله اهيرت هاياتينه إینانانلاردير. “الل’ين ورديگي سورنين سونو” إیفادسييله ده ولوم وايه ولوم سونراسينده إینسانلارين ياپتيكلارينين كارشيليگيني بولاجاكلاري اهيرتكي ياركيلانمه زماني كاستديلميشتير. (رازي، كسكسو، ٣١). هايات كچيجیدير; سونونده واريلاجاك ير الل’ين هوزورودور. دونياده اجيلاره كاتلانمه پاهاسينه الل’ين يوكلديگي كورولري يرينه كتيرە رك بويوك سيناوي باشارانلار، “الل’ه كاووشمايي ارزی ايدنلر”دير. بونلار ایی اولماك و اییليگي هاكيم كيلماك إیچين كايرتلر كوسترميشلرسه كندي اییليكلري إیچين ياپميشلاردير. چونكی “الل’ين هيچبير كيمسنين هيچبير شايينه احتیاجي يوقتور.” إینسانلارين بوتون ایی إیشلري اير وايه كچ امه موتلاكه كندي فايدالارينه سونوچ ورير; اونون إینسانليكته و موسلومانليكته كماليني ارتيرير; الل كاتينداكي دگريني و درسيني يوكسلتير. ايتن آڭلاشيلديگينه كوره إینسانلار بير كره كونولدن نييت ايديپ قرەر ورە رك خیرلي إیشلر، اوستون كايرتلره كيريشتيلر مي آرتيق الل’ين يارديم و دستگي ده اونلارله اولور و بی سايده اوستسيندن كلمايكلري كادار اگير كيبي كورونن إیشلري بيله باشارابيليرلر، اولاشيلاماز زانديلن هدفلره اولاشابيليرلر. بی كرچگه سورنين سون ايتينده ده ير وريلكتير. (كور’ان يولی تفسيري جیلت: ٤ سايفا: ٢٥٤-٢٥٥) كولاگينيزه كوپه اولسون بی هوراير’نين كوز ياشلاري هز. ايبی هورايره (را) وفاتي ياكلاشينجه اگلادي. ندن اگلييورسون دييه سورولدوگونده “يول اوزاك، ازيك از، كچيت دار، سون دوراك إیسه يه نت يه هنم!” دیدی. شايرلرين ديليندن يوگ إیكن، وار ايدن واردير سابرايله ايي كونول، سابيرسيز اولما. جوملايي كونلونه يار ايدن واردير. دارده كالديم دييه اوموتسوز اولما، يوگ إیكن دونيايي وار ايدن واردير. (نشت ايرتاش) بير كونو، بير ايت، بير هاديس هاج “وراده اپاچيك دليلر، إیبراهيم’ين ماكامي واردير. اورايه كيرن ايمنييته اولور. كيتمايه كوجی يتنين او ايوي زييارت ايتمسي، الل’ين إینسانلار اوزرينده بير هاكيدير. كيم إینكار ايدرسه بيلمليدر كي الل بوتون âلملردن موستاگنيدير.” (âل-ي إیمران، ٣/٩٧) كاب’ده إیبادت “هر كيم كاب’يي هاكدركن (سوز يه ده اييلمل) جینسل ياكينليگه يلتنمز و كوتولوك إیشلمزس، اناسينين اونی دوگوردوگی گونكی كيبي گوناهسيز هالينه دونموش اولور.” (بوهاري)
هلاكلر إیبرت الينسين دييه

مسعود

اڭ صون خبرلر
اره
اتكتلر
إیزمير (31) إیسپارته (75) اساييش (150) انتاليه (110) انكاره (387) اوردی (51) ايكونومي (351) ايكونومي، گوندم (41) ايگيتيم (55) باتمان (28) بوردور (36) بيليم-تكنولوژي (48) توركييه (1246) خبرلر (240) دونيه (2189) دييانت تاكويمي (34) دييانت هابر (28) سون داكيكه (36) سيياست (51) سپور (395) شانليورفه (29) صاغلق (58) عثمانلیجە (239) فوتو كالري (114) فيليستين (55) كارس (173) كبزه (26) كوجالي (30) كولتور سانات (65) كيرسون (59) مانشت (119) موگله (57) ويدو (55) ياشام (135) يورت (362) پوليتيكه (46) چين (404) گنل (48) یازیلر (239) اسلامبول (69) طرابزون (35) گوندم (2005) گوندم، مانشت (97) گوندم، پوليتيكه (59) گونل (285)
یورم یاپ