اچيليش كونوشمالاري، راپور سونومی و پاپلدن موتشكيل پروكرام، ٢٠ مایس صالی گونی سته واكفي’نين اييوپسولتان’داكي سته اسلامبول بيناسينده دوزنلندي. سته نزدينده پروف. در. فاروك تاشچي’نين و سته اراشتيرماجيسي هامزه كيزيلكايا’نين حاضرلاديگي راپور، اولوسلاراراسي وگرنجیلرين توركيي’يه ايكونوميك، توپلومسال و سيياسال كاتكيلاريني چوك بويوتلی وريلرله اناليز ايدركن، ستراتژيك پوليتيكه ونريلري ده سوندو. راپور، توركيي’نين يوكسكوگرتيمده اولوسلاراراسيلاشمه سورجینه توريك و اويكولامالي بير زمين كازانديرمايي هدفلييور. وولميرده “ولوسلاراراسي وگرنجیلرين توركيي’يه كاتكيلاري” باشليكلي راپورون، توركيي’نين يوكسكوگرتيمده اولوسلاراراسيلاشمه سورجینه هم توريك هم اويكولامالي بير زمين كازانديرمايي هدفلديگيني بليرتمميز واكيه موتابيك اولاجقتير. مزكûر راپور، اولوسلاراراسي وگرنجیلرين توركيي’يه ساگلاديگي كاتكيلاري ايكونوميك، سيياسال و توپلومسال اچيلاردان ايله اليركن، وگرنجیلرين اويروكلاري، بولوندوكلاري إیلر، ايگيتيم دوزايلري و اونيورسيته ترجیهلري كيبي بيرچوك دگيشكني كاپساملي كرافيكلر و تابلولارله اناليز ايدييور. راپورده توركيي’نين بی الانداكي پوليتيكالاريني داهه ستراتژيك و سوردورولبيلير هاله كتيرمك إیچين سوموت ونريلره ده ديكات چكيلييور. ايريجه دونياده ڭ فازله اولوسلاراراسي وگرنجیيه ايو ساهيپليگي ياپان اولكلردكي اويكولامالار إینلنرك، توركيي’نين موجوت كاپاسيتسيني ناسيل داهه ستراتژيك بير چرچوايه اوتورتابيلگينه داير ونريلر سونولويور. راكاملارله اولوسلاراراسي وگرنجیلر راپورده ٢٠٢٥ ييلي إیتيبارييله اولكميزده ٢٠٤ اولكه و بولكدن ٣٣٦ بينين اوزرينده اولوسلاراراسي وگرنجینين ايگيتيم كوردوگی بليرتيلييور. كورسل اولاراك اولوسلاراراسي وگرنجی ساييسينين إیسه ٧،٥ ميليونه اولاشتيگينه ووركی ياپيلييور. سته ٢٠٣٠ ييلينه كادار بی سايينين ١٠ ميليون جیوارينه چيكاجاگيني ونكورويور. راپوره كوز اتمايه دوام ايدليم… ابد مركزلي اولوسلاراراسي ايگيتيم اينستيتوسونون (يي) سون وريلرينه كور، اولوسلاراراسي وگرنجیلره ايو ساهيپليگي ياپان دونيانين إیلك ٤ اولكسي اراسينده ١ ميليون ١٢٦ بين ٦٩٠ وگرنجی إیله ابد إیلك سيراده ير اليركن، اوكيانوس وتسيندكي اولكايي ٨٤٢ بين ٧٦٠ وگرنجی إیله كاناده ٧٥٨ بين ٨٥٥ وگرنجی إیله بيرلشيك كراليك، ٤٣٧ بين ٤٨٥ وگرنجی ساييسي إیله ده اووستراليه تاكيپ ايدييور. توركييه ٢٠٢٣-٢٠٢٤ وگرتيم ييلي إیتيبارييله ٣٣٦ بين ٣٦٦ اولوسلاراراسي وگرنجیيه ايو ساهيپليگي ياپاراك، دونياده ڭ فازله اولوسلاراراسي وگرنجیيه ايو ساهيپليگي ياپان إیلك ١٠ اولكدن بيري كونوموندا. ولكميزده ڭ چوك سورييلي وگرنجی وار ولكميزه ڭ چوك اولوسلاراراسي وگرنجینين كلديگي اولكلرين باشينده سورييه و ازربايجان وار. توركمنيستان، إیران، إیراك، كازاكيستان، ميسير، افكانيستان و سومالي كورجه اولاراك اولكميزه ڭ فازله وگرنجی كوندرن اولكلر اراسينده ير الييور. بی مايانده یگرمی بير شهريميز اوچ بين و اوزرينده اولوسلاراراسي وگرنجیيه ايو ساهيپليگي ياپييوروز. اسلامبول بی الانده ده ليدر. إیكينجی سيراده ايسكيشهير، اوچونجی سيراده انكاره دوردونجی سيراده قرەبوك و بشينجی سيراده ايرزوروم ڭ فازله اولوسلاراراسي وگرنجیيه ايو ساهيپليگي ياپان شهيرلريميز اولاراك ديكاتلري اوزرينه چكييور. دونياده اولوسلاراراسي وگرنجی ساييسينين ٦ ميليون ٨٥٩ بين ٤٢٦ اولدیگونون بليرتيلديگي راپوره كور، ڭ چوك اولوسلاراراسي وگرنجی كوندرن اولكلر اراسينده چين ١ ميليون ٥٢ بين ٢٨٣ وگرنجیيله بيرينجی، هينديستان ٦٢١ بين ٦٢٣ وگرنجیيله إیكينجی، وزبكيستان ١٥٠ بين ٤٨٨ وگرنجیيله اوچونجی سيراده بولونويور. توركييه إیسه ٦٠ بين ٣٢٢ وگرنجیيله ٢٥. سيراده ير الييور. ٢٠٢٤ وريلرينه كور، اولوسلاراراسي وگرنجیلره ايو ساهيپليگي ياپان إیلك ١٠ اولكه اراسينده ابد، ١ ميليون ٥٧ بين وگرنجیيله بيرينجی سيراده بولونويور. بی اولكايي سيراسييله بيرلشيك كراليك، كاناده فرانسه اووستراليه المانيه توركيي، روسيه چين و ژاپونيه تاكيپ ايدييور. توركيي’نين اولوسلاراراسي وگرنجیلره ايو ساهيپليگينده ٧. سيراداكي كونومونده جوگرافي و كولتورل ياكينليكله بيرليكته “ماگدور جوگرافيا” فاكتورونون ده ايتكيلي اولدیگی ووركولانيركن اولكميزدكي توم وگرنجیلر اراسينده اولوسلاراراسي وگرنجی اورانينين يوزده ٥ اولدیگی اقتاريلان راپورده كانادا’نين يوزده ٣٩ إیله دونياده إیلك سيراده ير الديگي كايدديلييور. ٣٠ ييلده ٤ بين وگرنجیدن ٣٣٦ بين وگرنجیي راپورده توركيي’دكي اولوسلاراراسي وگرنجی ساييسي ١٩٩٤-١٩٩٥ ايگيتيم وگرتيم دونمينده ٤ بين ٨٧٠ إیكن، ٢٠٢٤ إیتيبارييله بی سايينين ٣٣٦ بين ٣٦٦’يه يوكسلديگي بليرتيلييور. دولت و واكيف اونيورسيتلريندكي اولوسلاراراسي وگرنجی داگيليمي راپوره كور، اولوسلاراراسي وگرنجیلرين يوزده ٦٧،٢٣’ی دولت اونيورسيتلريند، يوزده ٣١،٩٣’ی واكيف اونيورسيتلريند، يوزده ٠،٨٤’ی إیسه واكيف مسلك يوكسكوكولارينده ايگيتيم كورويور. توركيي’دكي ٣٣٦ بين ٣٦٦ اولوسلاراراسي وگرنجیدن ١٤٢ بين ٢٩٠’ينين كادين، ١٩٤ بين ٧٦’سينين إیسه ايركك اولدیگی اقتاريلان راپورده توركيي’ده ڭ فازله اولوسلاراراسي وگرنجیيه ساهيپ اولكلر اراسينده سوريي’نين ٦٠ بين ٧٥٠ وگرنجیيله بيرينجی، ازربايجان’ين ٤٠ بين ٣٥٤ وگرنجیيله إیكينجی و توركمنيستان’ين ٢٩ بين ١٢٦ وگرنجیيله اوچونجی سيراده ير الديگي اقتاريلييور. راپورده سوريي، إیراك، ميسير، يمن، فيليستين، ليبيه و ميانمار كيبي ماگدور جوگرافيالاردان توركيي’يه كلن وگرنجی ساييسينين ١٠٢ بين ٨٩ اولدیگی بليرتيلييور. تورك جمهورييتلريندن ٤٠ بين ٣٥٤ وگرنجیيله ازربايجان، كورفز اولكلريندن ٢٨ بين ٩٢٤ وگرنجیيله إیران، اب اولكلريندن إیسه ٥ بين ٦٤٥ وگرنجیيله بولكاريستان بيرينجی سيراده ير الييور. افريكه كيتاسينده ١٠ بين ٦٩٥ وگرنجیيله ميسير، اسيا-پاسيفيك اولكلريندن ٥ بين ٢٢٧ وگرنجیيله ايندونزيه امريكه كيتاسيندان إیسه ١٣٢٧ وگرنجیيله ابد إیلك سيراده بولونويور. راپوره كور، توركيي’ده ڭ فازله اولوسلاراراسي وگرنجی بارينديران بولكه مارماره بولكسي. بی بولك، ١٥٥ بين ١١٥ وگرنجیيله توپلام وگرنجی ساييسينين يوزده ٤٦،١١’ينه ايو ساهيپليگي ياپييور. گونايدوگی انادولی بولكسي إیسه ١٤ بين ٤٦٨ إیله ڭ آز اولوسلاراراسي وگرنجیيي بارينديرييور. ولوسلاراراسي وگرنجی ساييسينين ڭ يوكسك اولدیگی ١٠ اونيورسيت; انادولی اونيورسيتسي، قرەبوك اونيورسيتسي، اتاتورك اونيورسيتسي، اسلامبول اونيورسيتسي، اسلامبول مديپول اونيورسيتسي، كوتاهيه دوملوپينار اونيورسيتسي، باهچشهير اونيورسيتسي، آلتونباش اونيورسيتسي، اسلامبول نيشانتاشي اونيورسيتسي و اسلامبول كليشيم اونيورسيتسي اولاراك سيرالانييور. ولوسلاراراسي وگرنجیلرين اسلامبول’داكي اونيورسيتلره كوره داگيليمينده دولت اونيورسيتلري اراسينده ١٠ بين ١٨٠ وگرنجیيله اسلامبول اونيورسيتسي، واكيف اونيورسيتلري اراسينده إیسه ٩ بين ٩٧٦ وگرنجیيله اسلامبول مديپول اونيورسيتسي إیلك سيراده ير الييور. يتب باشقاني ابدولاه ايرن: اولوسلاراراسي وگرنجی اژانسي باشقانليگي كورولمالي پروكرامين اچيليش كونوشمالارينده سته گنل كورديناتوری دوچ. در. نبي ميش إیله ت.ج. يورتديشي توركلر و اقرابه توپلولوكلار (يتب) باشقاني ابدولاه ايرن’ين اولوسلاراراسي وگرنجی مسلسينده توركيي’نين يوموشاق كوجی و كامی ديپلوماسيسي اراجي اولاراك ونميني دگرلنديردي. پروكرامين اچيليش كونوشماسيني ياپماك اوزره سته كورسوسونه داوت ايديلن يورتديشي توركلر و اقرابه توپلولوكلار باشقاني ابدولاه ايرن دونياده اولوسلاراراسي وگرنجی ساييسينين ٨ ميليونه ياكلاشتيگيني، توركيي’دكي سايينين إیسه ٣٥٠ بين ٤٠٠ اولدیگونی بليرترك، “آرتيق اوداكلانماميز كركن شاي، سايينين ياني سيره وگرنجی كاليتسينده ده بلي بير اوراني ياكالاماك اولمالي” دیدیكتن سونره شی جومللري كوردو. “وگرنجیلرين إیكامت و ويزه إیشلملرينين كولايلاشتيريلمالي. امريكا’داكي اونيورسيتلرده اولدیگی كيبي سوز كونوسی إیشلملري ديركت إیلكيلي اونيورسيتلر هالتملي. بی سيستمي توركيي’ده اويكولامايه كويمايه چاليشييوروز. “توركييه مزونلاري” پروژسينين ٢٠١٧ ييلينده هاياته كچيرديك. پروژه كاپسامينده تسيس ايتيگيميز پورتالده ١٨٠ بين مزونون بيلكيسي ير الييور. پورتال اراجيليگييله توركيي’دكي كامی كوروملارينين بی وريلري كوونلي شكيلده كولانمه إیمكانينه ساهيپ. بازي اولكلردن كلن وگرنجیلرله إیلكيلي وزل ستراتژيلر كليشتيريلملي. سون ييلارده بوكانلار’دان كلن وگرنجی ساييسينده كوزله كورولور بير دوشوش سوز كونوسو. بوكانلار چوك جیدي شكيلده آوروپە’يه كوچ ورييور. اونيورسيتايه كيتمه اورانلاري دوشويور چونكی إیشچي احتیاجيندان دولايي كولايجه إیش بولابيلييورلار. باشقان ايرن: اولوسلاراراسي وگرنجی هاركتينده ایی بير نوكتاداييز. يوك إیله كيسه سورلي وگرنجی دگيشيم پروكراملاري اوزرينده چاليشييوروز. اولوسلاراراسي وگرنجی هاركتينده ایی بير نوكتاداييز. چوك مواززام بير كاپاسيته كليشتي سون ١٥ سندير. توركيي’د، اولوسلاراراسي وگرنجی اژانسي باشقانليگي ونوموزدكي دونملرده گنل اولاراك دوشونولمسي كركن بير ياپي.” باشقان ايرن’ين كونوشماسينين ارديندان اسلامبول اونيورسيتسي’نين باشاريلي اقادميسينلريندن سته توپلوم و مديه ديركتوری پروف. در. فاروك تاشجي “ولوسلاراراسي وگرنجیلرين توركيي’يه كاتكيلاري” راپورونون سونومونی كرچكلشتيردي. سونوم; سادجه إیستاتيستيكي وريلرله سينيرلي كالماييپ، توركيي’نين ايگيتيم ويزيونی إیچينده اولوسلاراراسي وگرنجیلرين ناسيل داهه ايتكين بير كونومه تاشينابيلگينه يونليك ونريلري كوزلر ونونه سردي. پروف. در. فاروك تاشجي: توركييه اولوسلاراراسي وگرنجیلر إیچين جازيپ بير دستيناسيون هالينه كلدي سوزون بی يرينده پروف. در. فاروك تاشجي’نين âوازينه كولاك ورليم: “ينسانلار تاریخ بويونجه چشيتلي ندنلرله هاركت هالينده اولموشتور. ڭ گنل تانيمي إیتيبارييله كوچ اولاراك إیفاده ايديلن بی إینسان هاركتليليگي ايكونوميك، سيياسي، اسكري، سوسيال و كولتورل ندنلرله اولابيلديگي كيبي ايگيتيم ندنييله ده اولابيلمكتدير. بی باگلامده كوچون يونلريندن و ونملي ندنلريندن بيري ايگيتيمدير. وزليكله كنچلر كندي اولكلريندن باشكه بير اولكايه داهه ایی بير ايگيتيم الماك إیچين كوچ ايدبيلمكتدير. بی تارز كوچ هاره كتلري “بايين كوچو” كاپسامينده ايله الينماكله بيرليكته بی كوچی اونيورسيته ايگيتيمي الماك إیچين ياپانلاره وزلده “ولوسلاراراسي وگرنجی” دنمكتدير. دونياداكي اولوسلاراراسي وگرنجیلرين ساييسي هر كچن ييل ارتماكتادير. كلينن نوكتاده دونياداكي اولوسلاراراسي وگرنجی ساييسي ٧ ميليونه ياكلاشميش دورومدادير. ابد، كاناده بيرلشيك كراللق و اووستراليه كيبي اولكلر دونياداكي اولوسلاراراسي وگرنجیلرين ونملي بير كيسميني اولكلرينه چكميش دورومدادير. باشته كومشی اولكلر، اورته اسيه افريكه و بوكانلار اولماك اوزره كنيش بير جوگرافيادان وگرنجی چكمك سورتييله توركييه ده اولوسلاراراسي وگرنجی ساييسينده وزليكله سون اون بش ييلدر ونملي بير ارتيش ساگلاياراك ٣٠٠ بينلرين اوستونه چيكميشتير. بويلجه توركييه دونياده ڭ فازله اولوسلاراراسي وگرنجیيه ايو ساهيپليگي ياپان ٧. اولكه كونومونه يوكسلميشتير. توركييه تاریخسل و كولتورل زنكينليگي، ستراتژيك جوگرافي كونومی و كليشن يوكسكوگرتيم التياپيسييله اولوسلاراراسي وگرنجیلر إیچين جازيپ بير دستيناسيون هالينه كلميشتير. ولوسلاراراسي وگرنجیلرين ساييسينين ارتماسي و دولاييسييله وارليگي بير اولكه إیچين ايگيتيمين اولوسلاراراسيلاشماسيندان داهه فازله بير ونمه ساهيپتير. زيره اولوسلاراراسي وگرنجیلر ايگيتيمين اولوسلاراراسيلاشماسي ديشينده باشكه كاتكيلاره ده ساهيپتير. اولوسلاراراسي وگرنجیلرين بير اولكايه كاتكيسي چوك يونلی اولماكله بيرليكته وزليكله ايكونوميك، سيياسي-ديپلوماتيك، اقادميك و سوسيوكولتورل اچيلاردان كاتكيلاري داهه فازله ون پلانه چيكماكتادير. بی كاپسامده دونياده ڭ چوك اولوسلاراراسي وگرنجیيه ايو ساهيپليگي ياپان اولكه ورنكلري ده إینلنە رك توركيي’دكي دورومون بويوتلاريني اورتايه كويماك مومكوندور. بی نوكتاده “ولوسلاراراسي وگرنجیلرين توركيي’يه كاتكيلاري” سرلوهالي راپوروموز اولوسلاراراسي وگرنجیلرين توركيي’يه ايكونوميك، سيياسي-ديپلوماتيك، اقادميك و سوسيوكولتورل انلامده هانكي دوزايده و ناسيل كاتكيلار سوندوكلاريني إیردلمايي اماچ ايدينييور. بی چرچوده راپوروموز شی تمل سورولارين واپلاري ارييور: -ولوسلاراراسي وگرنجیلرين بير اولكايه ايكونوميك اچيدان هانكي يونلر دن كاتكيسي اولماكتادير؟ بی كاتكينين توركيي’ده كارشيليگي وار ميدير؟ ايگر وارسه نه دوزايددير؟ -ولوسلاراراسي وگرنجیلرين سيياسي-ديپلوماتيك كاتكيسي دنيلديگينده تملده نه آڭلاشيلماكتادير؟ بی كاتكينين دونيه اولكلريندكي كارشيليكلاري ناسيل اولماكتادير؟ توركيي’ده بی يوندن كاتكي ناسيلدير؟ -ولوسلاراراسي وگرنجیلرين اقادميك انلامداكي كاتكيلاري هانكي يونلردندير؟ بی كاتكيلارين بويوتلاري نلردير؟ سوز كونوسی كاتكيلارين توركيي’ده بير كارشيليگي وار ميدير؟ ايگر وارسه بونون سوموت كوستركلري نلردير؟ -ولوسلاراراسي وگرنجیلرين بير اولكايه سوسيوكولتورل انلامده كاتكيسي اولماكته ميدير؟ اولماكته إیسه بونون يونلري نلردير؟ بی كاتكينين ونون دكي اينكلر و اينكلري اشماداكي اديملار نلردير؟ توم بونلارين توركيي’دكي يانسيمالاري ناسيلدير؟” پروكرامين پانل اوتورومونده إیسه ايگيتيم پوليتيكالاري و اويكولامالاري كونوسونده دوگرودان سوروملولق تاشييان كوروملارين تمسيلجیلري سوز الدي. جمهورباشقانليگي ايگيتيم پوليتيكالاري كورولی اويسي و سته اراشتيرماجيسي پروف. در. يوسوف الپايدين مودراتورلوگونده كرچكلشتيريلن پانلد، يوك اولوسلاراراسي إیليشكيلر دايرسي باشقاني موستافه ايف، يتب باشقان يارديمجيسي مورات كازانجي و اسلامبول صباحاتين زايم اونيورسيتسي وگرتيم اويسي در. م. علی بولات “توركييه و اولوسلاراراسي وگرنجیلر” كونوسونی تشريه ماساسينه ياتيردي. يتيفاك كازتميز نزدينده “ولوسلاراراسي وگرنجیلرين توركيي’يه كاتكيلاري”ني ايسكيلرين، ايفراديني جامي اگياريني ماني دیدیكلري تارزده اورتايه كويان راپور إیچين پروف. در. فاروك تاشجي نزدينده سته واكفي’ني و ياكين زمان ونجه جمهورباشقانليگي ايگيتيم پوليتيكالاري كورولی اويليگينه كتيريلن پروف. در. يوسوف الپايدين’ي تبريك ايدييوروم. يبراهيم ايذم كورن/٢١.٠٥.٢٠٢٥ يازي نو: ٦٧٢
tags:
tags:
یورم یاپ