ونكي يازيميزده ميلريني ورديگيميز إیلاهي هوكوملر دوگرولتوسونده مايل اولاراك هوه هوسيميزين إینانچ تملينده تسيسيني اولوملی بير توكوه و إیستيكبال إیله كاييتلي هاله كتيرمه ايساسينده توكوهوموزی رابيميز، او’نون بايت’ينه تابي إیستيكبال اوزريندن يونتيگيميزي زيكرتميش، مايلين بی سونوجه باگلانماسيني ده بويوكلريميزين يونتميني إیزلايە رك مايلين نييتي، نييتين يونلمايي ياني توكوهو، توكوهون إیرادايي، إیرادنين إیستيكامتي، إیستيكامتين إیسه اييلم(اي)ي دوگورماسينه يورموشتوك. بويوكلريميزين ايمير âلمينه تابي اولان إیشلريميزده ونليكله سماوي إیليشكييي كوزتيكلريني و بی باگلامده âلم إیله يينه ايني انلامينداكي إینسانين روهي (نفسي) هاكيكاتلريني بير بوتون اولاراك تملنديرديكتن سونره دتايه ياني اونسورلاري ايله المايه يونلديكلريني بيلييوروز. بيز ده بونی كوز ونونه الاراك، سانات تمليندكي إیلكيلي ورنكلريندن بيريني كاززالي’نين دوشونلريندن إیل ایتمك إیستميشتيك.
بوراده كاززالي’نين دوشونسيني ونه الماميزين ندني، اونون يازمه اييلميني يوكاريده زيكرتيگيم شكيلده سماوي بير چرچوه (هاوا/هوا) إیچينده انلاتماسيندادير. بی كونونون اسيل سانات پلانينده هوه و هوس ايتكيسينه ڭ اچيك اولان موزيك اولكوسی اوزريندن انلاتيلماسي ده مومكوندور. ورنگين كيندي، اود’ون دورت تليندن زير’ي اتش، مسنا’يي هاوه ميسلس’ي سو، بام’ي توپراكله و يينه بونلاري إینسانداكي كالپ، اقجیگر، بايين و قرەجیگرله بنزشتيرمكله كالماميش يينه اود’تاكي او دورت تلي كزكنلردن مارس، ژوپيتر، ونوس و ساتورن’; موسيملردن إیسه ياز، إیلكباهار، سونباهار و كيش’ه نيسپت ايتميشتير. (موهارم هافيز، موزيك و فلسفه – كلاسيك دونمده إیسلام فيلوزوفلارينين موزيك فلسفلري، كلاسيك، اسلامبول ٢٠٢٢) بيز شيمديليك بی كادار بير هاتيرلاتمايله يتينيپ، موزيگي -ينشالل تكرار اچماك كايدييلا- پارانتزه الاراك كاززالي’نين ايل-م’âريفو’ل-اقلييي’سيندكي يازي مركزلي دوشونلريندن آز بير كيسميني ناكلدليم:
“هاوه سون درجه إینلديگي واكيت اتش اولور. اتش ده يوگونلاشمايه باشلاديگي واكيت هاوه اولور. هاوه إیندير، لاتيفتير فاكات سويه اورانله إیندير. اتشه اورانله هاوه إینجه دگل كاليندير، يوگوندور، كسيفتير.
يازي ده شكيلره اورانله إین، سوزلره اورانله كاليندير، يوگوندور. يازي إینسانلار اراسينده ايلدن ايله دولاشماسايدي، انلاملار بليرلنمز و نفسلر اولكونلاشامازدي.
زيره إیستكليلرينه راگمن، توم ديلرين إیستنيلن هر انلامي سوزه دوكمديگي اولور و وگرتيم بوشه چيكار و وگرنجی زايي اولور. لوتفونون بولوگی و هيكمتينين إینليگي إیله يوجه الل، بازي كولارينه إیلهام ايتي و اونلار ده زيهينلرينين دورولوگوندان، دوشونلرينين راهيملريندن و كونول مادنلريندن بی گنل فايدايي چيكارديلار و بيلكينين سوركليليگي إیچين ایی بير تدبير الديلار; ديلرين يريني توتماك اوزره كالملر ايدينديلر; بدنلر روهلاره سدفلر إینجیلره ايت اولدیكلاري كيبي يازيلانين ده سويلنيلنه ايت اولدیگونی إیفاده ايتيلر; رûهاني بيلكيلري، شكيل كاللري إیچينده كورودولار و اونلاري دفترلر و سايفالار إیچينده كايدتيلر كي بی رûهاني بيلكيلر ونكيلردن سونراكيلره بير هازينه اولسون و الل، ياپيجيسي و إیستاييجیسي اولدیگی إیشي بيتيرينيه كادار، بيلكي چاگدان چاگه توپلولوكتان توپلولوگه ايلدن ايلايه إینتيكال ايتسين.
يوجه الل، پايكامبرينه كالم بيلكيسيني لوتفتي و شويله بويوردو: ‘وكو! كالمي وگرتن جومرت رابين، إینسانه بيلمديگيني وگرتي.’ (الاك، ٩٦/٣-٤) يازينين شرفيندندر كي، يوجه الل اونون اراچلارييله يمين ايتي و شويله بويوردو: ‘نûن. كالمه و إینسانلارين يازمالارينه انت إیچريم!’ (كلام، ٦٨/(١-٢) ويلايسه يازي الل’ين نيمتلريندن بير نيمتير و اقيليلار يانينده اونون ایی بير يري واردير.
زيره يازي اقيلي كيشيلرين زيهينلريندن دوگان شايلري كورور و بيلكلرين زيهينلرينين ياكالاديگي شايلري كايددر. يازينين ايسرلري إیفاده ايديلن، سوزجوكلشن كاتكوريلري كوسترير; بی كاتكوريلر، شكيلر، ناكيشلار و ورنكلرين كريسينده اولان سوزجوك هارفلريندكي كيزلي دوشونولور رûهاني انلاملاري كوسترير. بی انلاملار كولارين نفسلريني اولكونلاشتيرير و اهيرت گونونده اونلاري موتلی ايدن الل’ين باگيش و نيمتلريني كوسترير. كرچكتن الل ‘كلگينده شوفه اولمايان بير گون إیچين إینسانلاري توپلار. الل، وااديندن دونمز.’ (âل-ي إیمران، ٣/٩)” (يمام كازالي، دوشونم، كونوشمه و سوز اوزرين، ترج.: احمد كاميل جیهان، إینسان، اسلامبول ٢٠٢٢)
كاززالي، يازي كونوسونی يينه ايني ياني سماوي و نفسي باگلامده “يازينين باشلانكيجينده بير إیستك، بير ارزی مايدانه كلير.” شكليندكي كندي تسپيتي ايشليگينده كيميا-يي ساادت’ينده ده إیشلميشتير.
بی و وريلبيلە جك باشكه دگرلي ورنكلر اوزريندن هوه و هوس كونوسونون سانات تملينده بويوكلريميز تارافيندان چوك ایی إیشلنديگيني تاييدن سويلايليم. انجاك وزليكله سيياسال ندنلرله ساناتيميزين ونی كسيلديگي إیچين إیلكيلي نازاريياتيميز ده كري پلانه إیتيلميش و كە رك شره ايديلە رك كركسه ينيلە رك گونوموزه اقتاريلماسي مومكون اولماميشتير.
tags:
بوراده كاززالي’نين دوشونسيني ونه الماميزين ندني، اونون يازمه اييلميني يوكاريده زيكرتيگيم شكيلده سماوي بير چرچوه (هاوا/هوا) إیچينده انلاتماسيندادير. بی كونونون اسيل سانات پلانينده هوه و هوس ايتكيسينه ڭ اچيك اولان موزيك اولكوسی اوزريندن انلاتيلماسي ده مومكوندور. ورنگين كيندي، اود’ون دورت تليندن زير’ي اتش، مسنا’يي هاوه ميسلس’ي سو، بام’ي توپراكله و يينه بونلاري إینسانداكي كالپ، اقجیگر، بايين و قرەجیگرله بنزشتيرمكله كالماميش يينه اود’تاكي او دورت تلي كزكنلردن مارس، ژوپيتر، ونوس و ساتورن’; موسيملردن إیسه ياز، إیلكباهار، سونباهار و كيش’ه نيسپت ايتميشتير. (موهارم هافيز، موزيك و فلسفه – كلاسيك دونمده إیسلام فيلوزوفلارينين موزيك فلسفلري، كلاسيك، اسلامبول ٢٠٢٢) بيز شيمديليك بی كادار بير هاتيرلاتمايله يتينيپ، موزيگي -ينشالل تكرار اچماك كايدييلا- پارانتزه الاراك كاززالي’نين ايل-م’âريفو’ل-اقلييي’سيندكي يازي مركزلي دوشونلريندن آز بير كيسميني ناكلدليم:
“هاوه سون درجه إینلديگي واكيت اتش اولور. اتش ده يوگونلاشمايه باشلاديگي واكيت هاوه اولور. هاوه إیندير، لاتيفتير فاكات سويه اورانله إیندير. اتشه اورانله هاوه إینجه دگل كاليندير، يوگوندور، كسيفتير.
يازي ده شكيلره اورانله إین، سوزلره اورانله كاليندير، يوگوندور. يازي إینسانلار اراسينده ايلدن ايله دولاشماسايدي، انلاملار بليرلنمز و نفسلر اولكونلاشامازدي.
زيره إیستكليلرينه راگمن، توم ديلرين إیستنيلن هر انلامي سوزه دوكمديگي اولور و وگرتيم بوشه چيكار و وگرنجی زايي اولور. لوتفونون بولوگی و هيكمتينين إینليگي إیله يوجه الل، بازي كولارينه إیلهام ايتي و اونلار ده زيهينلرينين دورولوگوندان، دوشونلرينين راهيملريندن و كونول مادنلريندن بی گنل فايدايي چيكارديلار و بيلكينين سوركليليگي إیچين ایی بير تدبير الديلار; ديلرين يريني توتماك اوزره كالملر ايدينديلر; بدنلر روهلاره سدفلر إینجیلره ايت اولدیكلاري كيبي يازيلانين ده سويلنيلنه ايت اولدیگونی إیفاده ايتيلر; رûهاني بيلكيلري، شكيل كاللري إیچينده كورودولار و اونلاري دفترلر و سايفالار إیچينده كايدتيلر كي بی رûهاني بيلكيلر ونكيلردن سونراكيلره بير هازينه اولسون و الل، ياپيجيسي و إیستاييجیسي اولدیگی إیشي بيتيرينيه كادار، بيلكي چاگدان چاگه توپلولوكتان توپلولوگه ايلدن ايلايه إینتيكال ايتسين.
يوجه الل، پايكامبرينه كالم بيلكيسيني لوتفتي و شويله بويوردو: ‘وكو! كالمي وگرتن جومرت رابين، إینسانه بيلمديگيني وگرتي.’ (الاك، ٩٦/٣-٤) يازينين شرفيندندر كي، يوجه الل اونون اراچلارييله يمين ايتي و شويله بويوردو: ‘نûن. كالمه و إینسانلارين يازمالارينه انت إیچريم!’ (كلام، ٦٨/(١-٢) ويلايسه يازي الل’ين نيمتلريندن بير نيمتير و اقيليلار يانينده اونون ایی بير يري واردير.
زيره يازي اقيلي كيشيلرين زيهينلريندن دوگان شايلري كورور و بيلكلرين زيهينلرينين ياكالاديگي شايلري كايددر. يازينين ايسرلري إیفاده ايديلن، سوزجوكلشن كاتكوريلري كوسترير; بی كاتكوريلر، شكيلر، ناكيشلار و ورنكلرين كريسينده اولان سوزجوك هارفلريندكي كيزلي دوشونولور رûهاني انلاملاري كوسترير. بی انلاملار كولارين نفسلريني اولكونلاشتيرير و اهيرت گونونده اونلاري موتلی ايدن الل’ين باگيش و نيمتلريني كوسترير. كرچكتن الل ‘كلگينده شوفه اولمايان بير گون إیچين إینسانلاري توپلار. الل، وااديندن دونمز.’ (âل-ي إیمران، ٣/٩)” (يمام كازالي، دوشونم، كونوشمه و سوز اوزرين، ترج.: احمد كاميل جیهان، إینسان، اسلامبول ٢٠٢٢)
كاززالي، يازي كونوسونی يينه ايني ياني سماوي و نفسي باگلامده “يازينين باشلانكيجينده بير إیستك، بير ارزی مايدانه كلير.” شكليندكي كندي تسپيتي ايشليگينده كيميا-يي ساادت’ينده ده إیشلميشتير.
بی و وريلبيلە جك باشكه دگرلي ورنكلر اوزريندن هوه و هوس كونوسونون سانات تملينده بويوكلريميز تارافيندان چوك ایی إیشلنديگيني تاييدن سويلايليم. انجاك وزليكله سيياسال ندنلرله ساناتيميزين ونی كسيلديگي إیچين إیلكيلي نازاريياتيميز ده كري پلانه إیتيلميش و كە رك شره ايديلە رك كركسه ينيلە رك گونوموزه اقتاريلماسي مومكون اولماميشتير.
tags:
یورم یاپ