٩٩ ييليگينه ابد’يه دورديلن كوريدورون هم ايرمنيستان هم ازربايجان إیچين ستراتژيك كازانيملار كتيرديگيني بليرتن دوملوپينار اونيورسيتسي’ندن در. باريش اديبلي، بلكنين هوكوكي باگلاييجيليگي اولماديگيني انجاك باريش يولونده ونملي بير اديم اولدیگونی جكتن تورك’ه دگرلنديردي. اديبلي، كورجیستان’ين ده ياكين كلكته كريتيك كليشملره ساهنه اولابيلگيني، ترومپ’ين إیسه اورته اسيه و اينرژي كوريدورلاري اوزريندن آوروپە’نين اينرژي كوونليگينده سوز ساهيبي اولمايي هدفلديگيني سويلدي. ‘آڭلاشمانين هوكوكي باگلاييجيليگي يوق’ اديبلي، بیاض ساراي’ده إیمزالانان بلكنين اسلينده بير دكلاراسيون، ایی نييت بلكسي اولدیگونی بليرتە رك شی دگرلنديرمايي ياپتي: “ونليكله بی بير آڭلاشمه دگل; بير دكلاراسيون، بير ایی نييت بلكسي. باريشه كيدن سون اديم يه ده باريش كاپيلارينين ارالانديگي بير متين. إیكي تاراف، باريش كونوسونداكي نييتلريني اورتايه كويموش و بونی يازيلي هاله كتيرميش. ابد’نين شاهيتليگينده إیمزالانميش اولسه ده هوكوكي بير باگلاييجيليگي يوق. اوراده كازتجیلر ده سوردو: ‘هوكوكي باگلاييجيليگي وار مي؟’ يانيت ‘يوق’ اولدی. بی متين، بير سونراكي اديمده حاضرلاناجاك اولان آڭلاشمه إیچين بير ون زمين نيتليگيند. دكلاراسيونده ده ‘بوندان سونراكي سورچته بير آڭلاشمه متني حاضرلانماسينه باشلاناجاك’ دنيلييور. بو، بير ایی نييت بلكسي; موتاباكات زاپتي اولاراك ده نيتلنديريلبيلير.” ‘رمنيستان، روسيه إیله يولاريني اييردي’ اديبلي، بیاض ساراي’داكي كوروشمدن ڭ كازانچلي چيكان تارافين ايرمنيستان اولدیگونی بليرترك، روسيه إیله ايرمنيستان اراسينده هاسمانه بير سورجین باشلاديگيني سويلدي و شی إیفادلري كولاندي: “بانه كوره بی سورچتن ڭ كارلي چيكان اولكه ايرمنيستان اولدی. ژوپوليتيك اچيدان باكيلديگينده بيرينجیسي زنكزور كوريدوری مسلسي وار. ايكمنليگيني زدلمدن، زنكزور’ون إیشلتمسيني بير شكيلده امريكاليلاره دورتي. داهه نت إیفاده ايتمك كركيرس، بير امريكان شيركتي بورايي ٩٩ ييليگينه كيرالاياجاك. بويلجه ايرمنيستان، زنكزور’ون كونترولونی ابد إیله بيرليكته ايلينده توتاراك بی كونويی چوزومه كاووشتوردو. زيره توركييه و ازربايجان بی كونوده جیدي باسكي ياپييوردو. ابد إیله بيرليكته هاركت ايدە رك بی سورونی كندي لهينه چويردي. يكينجی اولاراك، ايرمنيستان روسيه إیله يولاريني اييردي; كولكتيف كوونليك آڭلاشماسي وركوتو’ندن و ديگر توم بيرليكتليكلردن چكيلدي. آرتيق روسيه إیله ايرمنيستان اراسينده إیش بيرليگيندن زيياده هاسمان، هاته دوشمانجه بير سورچ باشلادي. شيمدي پوتين، اوكراينه إیله مشكول اولدیگی إیچين بی مسلايه فازله يوگونلاشامادي انجاك اوكراينه كونوسی تاماملانديگينده بورالارله ينيدن هساپلاشماسي موهتمل. ايريجه ايرمنيستان، روسيا’يه كارشي ابد’نين هيمايسيني الدي. بی ده ايرمنيستان اچيسيندان ونملي بير كازانيم. وته ياندان، ازربايجان ده بی سورچته كازانان تارافتا. زنكزور كوريدورو’نون اچيلماسييله ناهچيوان’ه باتي’يه و آوروپە’يه دوگرودان باگلانتي ساگلاندي. سون دونمده روسيه إیله إیليشكيلرينده كركينليك ياشايان ازربايجان اچيسيندان ابد إیله إیليشكيلرين كليشمسي، موسكووا’يه كارشي بير دنكه اونسوری اولوشتوردو.” ‘كورجیستان’ده ونملي هاركتلنملر اولاجق‘ اديبلي، ونوموزدكي گونلرده كورجیستان’ده ونملي كليشملر ياشانابيلگيني بليرترك، كورجیستان’ين چين’ين قرەدنيز’ه اچيلان كاپيسي كونومونده اولدیگونه ديكات چكتي و شونلاري سويلدي: “شی انده امريكه كافكاسلار’ه كيرميش دورومدا. ايرمنيستان و ازربايجان’له بيرليكته هاركت ايدك. بوندان سونره آرتيق امريكه بيرلشيك دولتلري هم ايرمنيستان’ده هم ده ازربايجان’ده ژوستراتژيك اولاراك سون درجه ونملي بی بولكده ير الاجاك. شيمدي سيراده كورجیستان وار. اورايي ياكيندان تاكيپ ايدگيز. كورجیستان’ده شی ان روسيه يانليسي بير يونتيم وار انجاك ونوموزدكي گونلرده بوراده ونملي هاركتلنملر اولاجاگيني دوشونويوروم. كورجیستان’ين ونمي، چين’ين قرەدنيز’ه چيكيش نوكتاسي اولماسيندان كلييور. چين’ين بوراده چوك ونملي ياتيريملاري، ليمانلاري و ليمان پروژلري وار. قرەدنيز’ين كارشي كيييسينده إیسه رومانيه بولونويور. بی ده چين اچيسيندان ونملي چونكی كوشاق و يول كيريشيمي إیله دڭز إیپك يولی إیچين ستراتژيك بير باگلانتي ساگلييور. كورجیستان’ه كيدن هات، ازربايجان و ايرمنيستان’دان ده كچييور. وزليكله ازربايجان’له اورته كوريدور اوزرينده چوك كوچلی بير إیش بيرليگي سورجی باشلاميش دورومدا.” ‘ابد، آوروپە’يي كندينه باگيملي هاله كتيرمايي هدفلييور’ ترومپ’ين اورته اسيا’داكي هدفيندن بحثدن اديبلي، اينرژي تداريكيني كونترول آلتونه الاراك ابد’نين آوروپە’نين اينرژي كوونليگيني يونتگيني سويلدي و شونلاري ايكلدي: “ترومپ بوراده نايي هدفلييور بيلييور موسونوز؟ بيرينجیسي اورته اسيا’يه كيرمك، إیكينجیسي إیسه اينرژي كايناكلاريني و وزليكله اينرژي كوريدورلاريني كونترول ايتمك. چونكی بيلييور كي كلكته آوروپە بيرليگي، باتي اسيا’دان و اورته اسيا’دان اينرژي تداريك ايدك. بی اينرژي نايله تاشيناجاك؟ كوريدورلار و بوری هاتلارييلا. ازربايجان’ين يانينه كلە رك اسلينده آوروپە بيرليگي’نه كيدە جك اينرژييي دولايلي اولاراك كونترول آلتونه الييور. امريكه بورادان ياني اوراسيه اوزريندن آوروپە’نين اينرژي كوونليگيني يونتمايي، دولاييسييله آوروپە’يي كندينه باگيملي هاله كتيرمايي هدفلييور. بی ده ونملي بير ريسك اونسورو.” ‘ترومپ’ه نوبل ودولی ورمزلر’ ترومپ’ين نوبل ودولی الاماياجاگيني بليرتن اديبلي، بونون ترومپ تارافيندان ده فارك ايديلمسي كركتيگيني ووركولاياراك شونلاري سويلدي: “امريكه بيرلشيك دولتلري’نين پنرسيندن باكارساك; ندن بی إیشه كارانتور اولدی، ندن بی سورونی چوزمك إیستدي؟ بونی سادجه نوبل ودولی إیله اچيكلاماك دوگری اولماز. ترومپ’ه نوبل ودولی ورمزلر. ترومپ، بازي اينتلكتول چورلري تهديت يه ده باسكييله ايتكيلايبيلگيني زاندييور اولابيلير. انجاك تاریخت، ترومپ’تان چوك داهه كوچلی ليدرلر كلميش اولماسينه راگمن بی ودولی الاماميشكن، اونون ده چشيتلي اويونلارله ليدرلره باسكي ياپاراك يه ده مكتوپ يازديراراك بی ودولی كازانماسي مومكون دگل. بونون فاركينده اولماسي لازيم.”
زنكزور’ون كاپيسي واشينكتون’ه اچيلدي: كيم كازاندي، كيم كايبتي؟

مسعود

اڭ صون خبرلر
اره
اتكتلر
آطەنه (122) إیزمير (106) إیسپارته (279) اساييش (450) انتاليه (411) انكاره (796) اوردی (212) ايكونومي (1017) ايگيتيم (183) باتمان (79) بوردور (93) بورسه (93) بيليم-تكنولوژي (128) توركييه (3394) خبرلر (722) دونيه (7515) دونيه إیران-يسرايل ساواشي (145) دييانت تاكويمي (131) دييانت هابر (81) سيياست (149) سپور (1357) صاغلق (186) عثمانلیجە (721) فوتو كالري (172) فيليستين (236) كارس (693) كوجالي (218) كولتور سانات (224) كونيه (82) كيرسون (176) مانشت (120) موگله (166) ويدو (207) ياشام (331) يورت (1103) پوليتيكه (86) چاناكاله (78) چين (1331) گنل (176) یازیلر (721) اسلامبول (203) طرابزون (129) گوندم (4701) گوندم، مانشت (97) گونل (1090)
یورم یاپ