تاریخ بويونجه هايوانلاره كارشي دويدوگی هاساسييتله بيلينن اوسمانلي مدنييتي، كوشلاره كوسترديگي هورمتي دونمين ميماري ايسرلرينه ده يانسيتي. وزليكله جامي، تورب، كوليي، مسجیت، هان و چشمه كيبي ياپيلارده بارينمالاري إیچين ياپيلان كوش ايولرينين ياني سيره سی احتیاجلاريني كارشيلاماك اماجييله تاش إیشچيليگينين إینليكله بولوشتوگی كوش سبيلري ده إینشه ايديلدي. “وسمانلي’نين مرحمت ميماريسي” اولاراك تانيملانان ياپيلارين هر بيري، دونمين دوگايه و هايوانه باكيش اچيسيني بلكلاين كولتورل ميراس وكلري اولاراك كابول ايديلييور. گنلليكله ياپيلارين پنره كنارلارينده ساچاق التلارينده وايه دووار كوشلرينده ير الان بی كوچوك ميماري اونسورلار، سادجه ايستتيك بير دتاي اولمانين وتسينده بير دونمين هايوان سوكيسينين نيشانسي اولاراك يوزييلاردر وارليگيني سوردورويور. گونوموزده بازي كوش سبيلري زمانله تاهريپ اولاراك ايتكينليگيني ييتيرسه ده بازيلاري اوناريم چاليشمالارييله ينيدن گون يوزونه چيكاريلييور. – “وسمانلي، ميماريده دتايلي چاليشمايه كيريشييور” تاریخچي يازار زافر بيلكي، ياپتيگي اچيكلاماده اوسمانلي مدنييتينين، إیلهام الديگي ايت-ي كريملردكي شفكات و مرحمت دويكوسونی هايوانلار اوزرينده كوسترديگيني سويلدي. ياكلاشيك ٥ اسيرلق شهزاده مهمت جاميي’نين اولوسونده يوك هايوانلاري إیچين بير هايوان يالاگي، دووارينده ده كوشلار إیچين سی سبيلي اولدیگونی اقتاران بيلكي، مرحمتين و شفكاتين آبدهلشميش هالي اولان كوروملارين ايتي كورومسالاشتيرمه چاباسينده اولدیگوندان اوسمانلي’نين ده بی مرحمتي بی شكيلده كورومسالاشتيرديگيني إیفاده ايتي. دولتين سوركليليك تمين ايتمسي و إیستيكراري ساگلاماسينين زنكين ميماري چشيتليليگي ده برابرينده كتيرديگينه إیشارت ايدن بيلكي، شويله دوام ايتي: “وسمانلي ده ٥٠٠ ييللق بير إیستيكراري ياكالاديگي إیچين آرتيق زنكينلشتيرم، ميماريده دتايلي چاليشمايه كيريشييور. إیشته بی دتايلي چاليشمه ونجه كوشلارين كوناكلاري، ايولري و بونلارين سيويل ميمارييه كادار كوشكلرين ساچاقلارينين آلتونده ياشاماسييله وايه بازي جاميلرين اوستونده مينياتور كوش ايولري، كوش كوناكلاري، بوگاز’ه نازير تريپلكس ‘كوش سارايي’ دیدیگيميز ياپيلار إینشه ايديلە رك شكيلنييور. بی كوش كوناكلاري، سارايلاري بير سوره سونره داهه ده زنكينلشييور. ‘كوش چاناكلاري’ دیدیگيميز إیلكينچ بير تزييناته دونوشويور. مينارلرين شرفلرينين آلتونده تاباكه اولاراك كوردوگوموز چاناكلار اسلينده مينارنين شرفسينه كلن ياگمور سويونون سوزولوپ اشاگي دوگری اريتيلاراك دوشمسين، او چاناكلار ده كوشلار إیچين سی يالاگينه دونوشمسينه وسيله اولويور.” بيلكي، شهزاده مهمت جاميي’نين دوواري اوزرينده بيتيشيك نيزام ياپيلميش سی شبكسي اولدیگونو، بوراداكي سی ترازيسينده تازييكي ايارلانان سويون اقيشيني كايبتمدن دوام ايتيگيني، دووارده هم إینسانلاره سی سبيلي اولاراك سونولدوگونی هم ده يوكاريدان اشاگي دوگری سلسبيل اولاراك سرچلره وايه ايباتينه كوره بويوك كوشلاره كوناجاكلاري شكيلده سی چاناكلاري ياپيلديگيني كايدتي. – “بی كوش چاناكلاري، سبيلري ويله بير إینجه دوكونوش” كوش چاناكلاري إیله سبيلرينين بازي سارايلارين اولوسونده فيسكييلرين ايترافينده وايه جاميلرين شاديروانينده ده كنديني كوسترديگينه ديكاتي چكن بيلكي، “بی يالنيزجه شفكات، مرحمت يانسيماسي اولاراك ياشامييور. ايني زمانده ميماريدكي او ايستتيك تزييناتين بير يانسيماسي اولاراك ده كوجون، كودرتين، دولتين ميماري زنكينليگينين توپلومه اولاشماسي انلامينده اسلينده ونملي دتايلار. بيز، ويله بير مدنييتين إیچريسينده ياشييوروز كي هايوانلار إیچين چوك إینجه بير نوكته ده بيله ميماري دوكونوشتان بحثدبيلييوروز. بی كوش چاناكلاري، سبيلري ويله بير إینجه دوكونوش.” دگرلنديرمسينده بولوندو. تاریخچي زافر بيلكي، اوسمانلي دولتي’نين اسلامبول’ون الينماسيندان ياكلاشيك ١٠٠ ييل سونره بايينديرلق و إینشه فاالييتينه كيريشتيگيني، بونون ميمار سينان’له زيروايه چيكتيگيني ووركولاياراك، شونلاري سويلدي: “١٥٥٠ إیله ١٦٥٠’لي ييلار اراسينده باشلايان و داهه چوك ياييلان بير كلنك ١٧٥٠-١٨٠٠’لی ييلاره كادار دوام ايدييور. بازن كوناكلارين ايترافينده سيويل ميمارييه يانسييور. بوكون چوك آز ده اولسه مودرن ماناده بازي نوكتالارده ياشاتيلمايه ده كايرت ايديلييور. ايگر بونلار ياگمور سولارييله شرفنين آلتونده كوروناكلي بير شكيلده كالميشسه إینسانلار اونی بوزامييور. بوزاماديگي إیچين ياگمور سولارييله بوكون هاله ياشييور. انجاك إینسانلارين ييپراتابيلگي نوكتالاردايسه ماالسف بيلينمديگي، فاركيندالق اولوشتورولماديگي إیچين بونلار زمانله كوهنه هاله كلييور، ييپرانييور. نورمالده اقيشينه بيراكيلسه بوكون سرچلر بورادان سی إیچكلر.” – “سبيلر اوناريلاراك تزيين ايديلسين” بيلكي، بونلارين اويكون شكيلده اوناريلماسي كركتيگينين آلتوني چيزرك، شويله دوام ايتي: “تكرار او تزييناتين تاماملانيپ، يانينه ده اوفاك بير لوهايله ‘بوراده اوسمانلي’نين ٥٠٠ ييل ونكي كوش سی سبيلري ياشاماكتادير. ايني هاساسييتي سيزين ده كوسترمنيزي بكلييوروز.’ كيبي شاهيدليكلر اولوشتورولماسي كركييور. بونلار، اسلامبول اچيك هاوه موزسينين اسلينده اوفاك ماتريالي. هم توريزم هم تاریخي دوكی و سانات تاریخي اچيسيندان هم ده بيرچوك ديسيپلينلر اراسي باكيش اچيسي اولوشتورمه ادينه ونملي تزيينات، سوسلمه پارچالاري. بی بزملر اسلينده مدنييتيميزين وزوندكي كنتيك كودلاريميزي ده ورييور.” بيلكي، سی سبيلري و چاناكلاردان گونوموزه اولاشانلاري هاكينده شی ورنكلري وردي: “سولايمانييه جاميي’نين اورتاسينده إیچ اولوده كونوملانديريلميش بير شاديروان وار. بی ابدست المه اماچلي سی ورن بير شاديروان دگل، إیچرييي بيراز داهه سرينلتمه اماچلي بير سی پردسي اولوشتورمه ادينه ياپيلان بير شاديروان. او شاديرواندان تاشان سی يانلاره دوگری چيكييور. يينه بشيكتاش اورتاكوي’دكي كوچوك مجیدييه جاميي’نين موهتشم بير شرفسي واردير. نوي شاهسينه وزكون بير ياپيدير. او مونهاسير ياپينين آلتونه دوگری سی چاناكلاريني كورمك مومكون. ياپتيگيم اراشتيرمالارده ٩٦ سی چاناگينين اولدیگونی كوردوم. بونلار دوكونولماديگي إیچين ياشييور. يينه توپكاپي سارايي’نين إیچريسينده بازي نوكتالارده كوروناكلي اولدیگی إیچين بونلار ياشييور. سارايدان اشاگييه دوگری إینركن بازي كوناكلارين اوزرينده بی كوش ايولري دورويور. وزليكله اوسكودار’ده واليد-ي ديد جاميي’ند، وزنجیلر’ده ساييت هاسان پاشه كولييسي دييه بيلديگيميز كوشكون كنارينده موهتشم كوش ايولري ورنكلريني وايه إیشته كوش چاناكلاريني، كوشلاره ايريجاليكلي بير هايات سونان او ميماري تزييناتي، بزمايي كورمك مومكون. هانيم سلطانلار، دولماباهچ’دكي بزميالم واليده سلطان جاميي، اقساراي’داكي پرتونييال واليده سلطان جاميي كيبي چوك سوسلو، تزييناتي يوكسك جاميلر ياپييورلار. بی جاميلرين تزييناتينه اويكون شكيلده ده ايني اوسوله بی ياپييي كوش ايولرييله تاماملييورلار.” – “بی تارز اوفاك دوكونوشلارين ياشاماسي كركييور” دونياداكي إیلك هايوان هاكلاري ايورنسل بايانامسي’نين ٣. مهمت دونمينده بیاضيت مايداني’نده بازي اويكولامالارله اورتايه چيكتيگينين كاييتلارده كچتيگيني، بی كاپسامده هايوانلاره هاساسييت كوستريلمسينه إیليشكين بازي اويكولامالارين ياپيلديگيني اقتاران بيلكي، بوكون بونی بيراز ييتيرميش دورومده اولدیكلاريني سويلدي. بيلكي، “كنتيك كودلاريميزي تكرار كازانمه ادينه بی تارز اوفاك دوكونوشلارين ياشاماسي كركييور. كوش ايولريني دگل، كوش چاناكلاريني، سبيلريني كونوشويوروز. بو، اوسمانلي’ده گنل اولاراك هايوانه وريلن بير هاساسييتين وتسينده كوشلاره ايري بير هاساسييت وريلديگي، هاته اونون ده وتسينده كوشلارين كوراك زمانلارده سوسوزلوگونه ونلم الينديگينه داير بلكي بير وسيكا. بونی بوكونه تاشيماك كركييور.” إیفادلريني كولاندي. تاریخچي بيلكي، آوروپە’دان اوسمانلي’يه كلن سايياهلارين ده هايوانلاره كوستريلن مرحمته شاشيرديكلارينه و كيتاپلارينده بونه ير ورديكلرينه إیشارت ايتي. – “وسمانلي’ده اچ كالان إینسان دگل، هايوان داهي بولماك إیمكانسيز” جاميلرين اولولارينده كدي و كوپكلري ايتله بسلاين مانجاجيلارين ده آوروپەلي سايياهلارين كيتاپلارينده ير الديگيني اقتاران بيلكي، شونلاري كايدتي: “بی نوكتاده يابانجي سايياهلار بيزيم كيبي دگل ده ديشاريدان بير كوزل، او شفكاتين، مرحمتين اونلارده او دونمده اورتايه چيكماماسينين ورديگي بير هم هايرتله هم ده هايرانليكله باكييورلار و شاشيرييورلار. بی سايياهلار، نوتلارينين سونونده ‘وسمانلي’ده اچ كالان إینسان دگل، هايوان داهي بولماك إیمكانسيز.’ كيبي يوروملار ده ياپييورلار. ياني باكماك إیله كورمك اراسينده اسلينده إینجه بير فارك وار. هركس باكييور امه هركس او دووارين إیچيندكي تاشلارين موكتسباتيني كورمييور. إینشالل كورن نسيلرله بونی بيراز ده اولسه جانلانديريريز.”
اوسمانلي’نين مرحمت ميماريسي “كوش سبيلري” يوزييلاردر جاميلري سوسلويور

مسعود

اڭ صون خبرلر
اره
اتكتلر
إیزمير (39) إیسپارته (115) اساييش (218) انتاليه (167) انكاره (463) اوردی (80) ايكونومي (490) ايكونومي، گوندم (45) ايگيتيم (79) باتمان (36) بوردور (48) بيليم-تكنولوژي (73) توركييه (1814) خبرلر (329) دونيه (3298) دييانت تاكويمي (51) دييانت هابر (45) زونكولداك (36) سون داكيكه (36) سيياست (77) سپور (603) صاغلق (82) عثمانلیجە (328) فوتو كالري (166) فيليستين (90) كارس (248) كوجالي (62) كولتور سانات (106) كيرسون (79) مانشت (119) موگله (65) ويدو (71) ياشام (168) يورت (513) پوليتيكه (51) چاناكاله (38) چين (612) گنل (72) یازیلر (328) اسلامبول (95) طرابزون (55) گوندم (2619) گوندم، مانشت (97) گوندم، پوليتيكه (59) گونل (457)
یورم یاپ