بانديرمه واپورونون سامسونه واريش تاریخي هيجري تاریخه كوره ٢٩ رجب ١٣٣٧ اولماسي كرك. بی تاریخين ميلادي كارشيليگي ١٩ مایس ١٩١٩. بوراده ٢ سورون وار، ونجه او تاریخته اوسمانلي’ده كولانيلان رسمي إیكي تاكويم وار، هيجري تاكويم، و دولتين مالي إیشلرينده كولانيلان رومي تاكويم. نييه ميلادي تاكويمله بير تاریخ تسبيت ايديلييور؟. بوراده ايريجه ٢. بير سورون وار، هيجري/كامري تاكويمينه كور، يني گون، گون باتيمي إیله باشلار. ياني گونون سون نامازي اقشام نامازي دگل إیكيندي نامازي، إیلك نامازي صباح نامازي دگل، اقشام نامازي’دير. دولاييسي إیله هيجري تاكويمده گون دگيشيمي ده گون باتيمي إیله باشلار، كجە ساعت ٢٤.٠٠’ده دگل. بی كونوده زمان زمان جیدي كافه كاريشيكليكلاري اولماكتادير. قرەيه چيكيش صباح ايركن د، كليش ساعت كاچته إیدي، اونی بيلمييوروز. تاكويم كونوسونده كوچوك بير نوت: هيجري تاكويم، إیسلام دونياسينده كولانيلان، اي’ين هاركتلرينه دايالي بير تاكويمدير. رومي تاكويم، اوسمانلي دونمينده كولانيلان، گونش ايساسلي انجاك هيجري تاكويمه دايالي بير تاكويمدير. ميلادي تاكويم، باتيده كولانيلان، گونش ايساسلي كركورين تاكويمدير. توركيي’ده إینكيلابله هيجري و رومي تاكويملرين يرينه ٢٦ ارالق ١٩٢٥’ده ميلادي تاكويم كابول ايديلدي. جمهورييتين مودرنلشمه و باتيليلاشمه پوليتيكالارينين بير پارچاسي اولاراك كرچكلشن كانونله ساعت سيستمينده ده دگيشيكليك ياپيلاراك، كماليستلرين “الاتوركه ساعت” دیدیكلري “زاني ساعت” يرينه باتيلي ساعت سيستمي “الافرانكه ساعت” “واساتي ساعت” بنيمسنميشتير. اسلينده اوسمانلي ده ٣ كيتايه ياييلميش هوكلار و ديني توپلولوكلار كندي تاكويملريني كولانماكته وزكوردولر. إینكيلابلار، ايساسن يني بير شاي كتيرمميش، اويكولامه اولاراك إیسلامي اولانين ياساكلانماسي سونوجونی دوگورموشتور. ياني ١٩ مایس’ته مي سامسونه وارديلار بونی انلاماك إیچين، ساعت كاچته وارديكلارينه باكماك كرك. هاني كمينين سايير دفتريني بولابيلسك اورادان انلاياجاگيز امه او ده يوق. كمييي هورداجييه وريپ سوكتورنلر، سايير دفتريني ده يوق ايتميشلر. بی تاریخي كمي ١٩٢٥ ييلينده هوسايين إیلهامي سوكر ادلي بير هورداجييه ساتيلميش، كاچه ساتيلديگي ده بلي دگل. ايني ييل، هاليچ، بالات كوپروباشي بركت سوكاگي ساهيليند، ياكلاشيك ٤ اي إیچينده سوكولە رك هورده اولاراك يوق ايديلميش.. باكار ميسينيز، سويادي كانونون ٢١.٦.١٩٣٤’ده چيكتي، ٩ سنه سونره سونره آطەمه سوكر سوياديني ورميشلر. ينكيليزلردن هابرسيز كيزليجه كيتيكلري، پوسولاسينين بوزوك اولدیگی بير هيكاي!. زاتن ساهيلدن كيدييورلار. او زمان كيبلايي بولماك إیچين، يه ده اتله يوله چيكان، بالق اولاماك إیچين تكنايله دڭزه اچيلانلار، اوجيلار بير چوك كيشي زاتن چانتاسينده پوسوله تاشيردي. بازي كايناكلار صباح ٨.٠٠ كيبي سامسونه كلديكلريني سويلر. كيدركن سينوپ و اماسره و إینبولويه اوگراندي ديينلر وار، اوگرانمادي ديينلر وار. كميده إینكيليز اژاني موستافه ساكير ده واردي، او سينوپ’ته إیندي ديينلر ده وار. كميده كالابالق بير يولجی كروبی وار، موتورلی اراچلار و ياكين إیكمال اراجي فيلان دا. كمي اسلامبولده چيكاركن بوگازداكي إینكيليز كوميسرليگي كمييه كليپ، كونترول ده ياپار، كمي دفتريني موهورلر. زاتن سامسون’ده ده إینكيليزلر كارشيلاياجاكلاردير. كارشيلايانلار اراسين ده تام بير اي ونجه كارس إیسلام جمهورييتيني ييكان إینكيليز سوبايلار ده واردير. انادولی توپراكلارينداكي إیلك جمهورييت بودور و بی دولتين كوروجی مجليسي إیچين، ١٨ ياشينه كلن كادينلار و ايرككلر اوي كولانميشلاردير. پاراسي، پولو، اوردوسو، هوكومتي، مجليسي، اناياساسي اولان، باشقانليكله يونتيلن پارلامنتر بير يونتيمدن سوز ايدييوروز. وته ياندان سيواس و ايرزوروم’ده بير اوكولون بير سينيفينده يرل ايانين كاتيليمي إیله ياپيلان بير توپلانتي تاریخ اولويور امه كارس إیسلام جمهورييتينين رسمي تاریخ كيتاپلارينده ادي بيله كچمييور! بی ناسيل اولويور؟ كارس إیسلام جمهورييتي، رسمي ادييله نوب-ی كاربي كافكاس هوكûمتي (گونايباتي كافكاسيه جمهورييتي)، ١ ارالق ١٩١٨ تاریخينده كارس’ته كورولموش و كيسه سورلي بير دولت اولاراك وارليگيني سوردورموشتور. بی جمهورييت، اوسمانلي إیمپاراتورلوگو’نون موندروس موتاركسي سونراسي بولكدن چكيلمسييله اورتايه چيكان كوچ بوشلوگونده تورك و موسلومان نوفوسون وندرليگينده كورولموشتور. باشكنتي كارس اولان بی دولت، جیهانكيرزاده إیبراهيم باي ليدرليگينده فاالييت كوسترميشتير. كارس إیسلام جمهورييتي، ١٩ نیسان ١٩١٩ تاریخينده إینكيليز و ايرمني كوچلرينين اورتاك اوپراسيونويله ييكيلميشتير. بولك، مایس ١٩١٩’دان إیتيبارن ايرمنيستان جمهورييتي’نين واناند ويلايتي اولاراك إیداره ايديلمايه باشلانميشتير. جمهورييتيميزي ييكان إینكيليز كوموتان الباي الفرد راولينسون’دور. راولينسون، بولكده إینكيليز كوچلرينين تمسيلجیسي اولاراك كورو ياپميش و كارس’ين ايرمنيستان يونتيمينه كچيشيني كوردينه ايتميشتير. موستافه كمال ١٩٣٨ ييلينده ياپتيگي بير كونوشماده ١٩ مایس’ي كنچليگه إیذاف ايدر و همن او گون “كنچليك و سپور بايرامي” اولاراك إیلان ايديلير. تام ١٩ ييل سونرا! تابيي بورايه كلنه كادار ١٩ مایس ١٩٢٦’ده “كازي گونو” إیلان ايديلدي. ١٩٣٥’ده بی گون، سويادي كانونوندان سونره “اتاتورك گونو” اولاراك كوتلانمايه باشلادي و بی كوتلامالارده سپورتيف ايتكينليكلر ده ياپيلدي. ٢٠ نیسان ١٩٣٨ تاریخينده كابول ايديلن “بدن تربييسي كانونو” إیله ١٩ مایس رسمي اولاراك “كنچليك و سپور بايرامي” إیلان ايديلميشتير. ١٢ ایلول داربسيندن سونره ١٩٨١ ييلينده بايرامين ادي رسمي اولاراك “١٩ مایس اتاتورك’ی انمه كنچليك و سپور بايرامي” اولاراك دگيشتيريلميشتير. سورچ إیچينده اوسمانليدان كلن “سپور گونلري باهار شنليكلري” ده ده بی بايرامله بيرلشتيريلميش اولدی. تكرار بانديرمه واپورونه دونە جك اولورساك، بانديرمه واپورو، إیسكوچيا’نين كلاسكوو شهري ياكينلارينداكي پايسلاي كاساباسينده فونيكس ووركس ترسانسي’ند، مجينتيره &امپ; جو. شيپبويلدينك جو. تارافيندان ١٨٧٨’ده إینشه ايديلميش و تروجادرو ادي وريلميش ٢٧٩ كروستونلق بير يولجی و يوك واپورودور. ١٦ ييل سونره ١٨٩٤’ته اوسمانلي إیدار-ي ماهسوسا’يه ساتيلديگينده پاندرمه ادييله مارماره دڭزي’نده (تكيرداگ، مورفت، شاركوي، قرەبيكه ايردك) يوك و يولجی تاشيماجيليگي ياپميشتير. ١٤ ييل سونره ١٩١٠’ده اوسمانلي ساير-ي سفاين إیدارسي’نه دورديلديكتن سونره بانديرمه ادييله پوسته واپوری اولاراك هيزمت ورميشتير. ١. دونيه ساواشي ييلارينده ١٩١٤-١٩١٨ ييلاري اراسينده چاناكاله ساواشي اولوركن، ناكلييه كميسي اولاراك كولانيلميش، آغستوس ١٩١٥’ته مارماره دڭزي’نده إینكيليز همس اي-١٤ دڭزالتيسينين تورپيدو سالديريسيندان إیسابت المادان كورتولموشتور. ميلي موجادله سونراسينده إیسه ١٩ مایس ١٩١٩ سونراسي پوسته هيزمتلرينه دوام ايتميش، انجاك سامسونه كيتمدن ونجه إیسكندرون’ه كيتيگي، سورييه و فيليستيندن كري چكيلن اوسمانليلاره ايت هازينه و رسمي ايوراكلارين اسلامبول’ه تاشينماسينده رول الديگينه إیليشكين بير تاكيم بيلكيلر سوز كونوسودور. كمي’دكي هازينايه ايت آلتون و پارالار إینكيليزلرين ايلينه كچر. داهه سونره اسلامبول’دان سارايدان ياگمالانان پاره و بازي ايوراكلار، انتيكالار بی كمييه يوكلنرك، تونا’نين قرەدنيز’ه باگلانديگي، رومانيا’داكي تونه دلتاسيندان بی يوكلر، نهير كميلري اوزريندن إیسويچر’يه كوتورولور. لوزان و إیزمير إیكتيساد كونكرسيندن سونره بی پارالارين بير كيسمي “ميلي بوروووازي”يي (!؟) دستكلمك إیچين كردي اولاراك انكارا’يه كوندريلدي و وزليكله كايريموسليم إیش آطەملارينه و موسلومان كورونوملی ساباتاي’لاره اقتاريلديگي ريوايت ايديلير. داهه سونره غلطه، قرەكوي چورسيندكي ساعت فابريكالاري و بانكرلر ده إیسويچر’يه كيدرلر. بانديرمه واپورو، ١٩٢٣’ته توركييه ساير-ي سفاين إیدارسي’نه دورديلدي. كمي ايكونوميك ومرونی تاماملاديگي، باكيم مالييتلرينين يوكسكليگي سببي إیله ١٩٢٤’ته ساير-ي سفاين إیدارسي تارافيندان هيزمت ديشي بيراكيلدي. كمينين سوكوم قرەريني كماليستلر دولتين مادي كايناكلارينين سينيرلي و ونليكلرين فاركلي اولماسي سببي إیله الينان بير قرەر اولدیگونی سويلرلر. فاركلي كوروشلره كوره اسلينده كمينين ينيدن ايلدن كچيريلە رك ١٠ ييل داهه هيزمت ورمسي مومكوندو. بازي كايناكلارده إیسه كمينين ١٩٢٠’لرده تكنيك اولاراك ليمانه چكيلديگي، موتور اريزالاري و ١٨٩١’ده ايردك’ته كاياليكلاره چارپماسي سونوجی اولوشان هاساردان كالان ارازلار سببي إیله سوكومه كوندريلديگي إیلري سورولور. انجاك كمي دفترينين يوق ايديلمسينين بير اچيكلاماسي يوقتور. موستافه كمالين هر شايينين “موكادس ايمانت” كيبي كوروندوگی بير زمانده بی كمينين موزه اولاراك كورونماسي فيكرينين گوندمه كلممسي إیلكينچ. كماليست تاریخچيلر إیسمايل هاكي دوروسو’نون كاپتاني اولدیگی بانديرمه واپورو’نون ١٩ مایس ١٩١٩ يولجولوگو، إینكيليز إیشكال كوووتلرينين دنتيميندن كاچاراك و كييييه ياكين روته إیزلنە رك تاماملانديگيني إیديه ايتسه ده بوكون بيلييوروز، كمي إیشكال آلتونداكي اسلامبول’دان يوله چيكاركن ده إینكيليزلرين بيلكيسي و كونترولونه تابي إیدي و إیشكال آلتونداكي سامسون’ه وارديكلارينده ده كلنلري إینكيليزلر كارشيلاديلار. بوكون بيلييوروز كي، موستافه كمال كميده يالنيز دگلدي و كنديسي إیله بيرليكته ٢٢ كورماي سوباي، ٢٥ ايرباش و ٨ إیداري پرسونل بولونويوردو. بونلار اراسينده رفيك سايدام (سونرادان صاغلق باكاني و باشباكان)، هوسرو كرده و رفت بله ده واردي. اسلينده كازيم قرەبكير داهه وندن او بولكدايدي، امه بيزيم “رسمي تاریخ” نه كازيم قرەبكير’دن، نه كارس إیسلام جمهورييتي’ندن، بحثدر. ايرزوروم و سيواس، موستافه كمال’ين سامسون’ه كلمسيندن بير اي ونجه إینكيليزلر تارافيندان ييكيلان كارس إیسلام جمهورييتينه باگلي شهيرلردي. كارس إیسلام جمهورييتي باشقانليك’له يونتيلن بير دولت اولماسينين يانينده ايني زمانده كونفدراتيف بير ياپييه ساهيپتي. يلكينچتير، بی كارس إیسلام جمهورييتي’نين دولت باشقاني جیهانكيرزاده إیبراهيم باي تابيي كي موسلوماندي امه كوونليك باكاني رادينسكي مالاكان كوكنلي، روس إیشكال اوردوسونده يوكسك روتبلي بير سوبايدي و كومونيست بير رژيمين اسكري اولماك إیستمديگي إیچين برابر هاركت ايدن مالاكانلارله بيرليكت، إیشكال ايتيكلري اولكايه كري دونە رك سيگينماجي اولموشلاردي. صاغلق و سوسيال يارديم باكاني اولان واسيلييدس ده روم كوكنلي، او ده موسلومانلاره سيگينان هريستييان إینانجينه ساهيب بير تابيبدي. بيلكي ساهيبي اولمادان كاناات ساهيبي اولماماك كرك. تاریخ ووكی يه ده سووكی كيتابي دگلدير. تاریخين اقتورلري سادجه كاهرامانلار و هاينلر ده دگلدير. هر زمان، هر تارافته هاينلر ده كاهرامانلار ده واردير. پايكامبر ايوينده مونكيرلر، فيراوون سارايينده اسيي’لر، ماشيت’لر، هاار’لر اولدیگی كيبي. تاریخ بير توپلومون اورتاك هافيزاسي و تجروبلر بيريكيميدير. تاریختن درس الينير. درس المازساك تكرور ايدر. درس الاليم ديي، سلام و دوه إیل.
ابدوراهمان ديليپاك يازدي: ١٩ مایس ١٩١٩

مسعود

اڭ صون خبرلر
اره
اتكتلر
إیزمير (44) إیسپارته (140) اساييش (241) انتاليه (192) انكاره (492) اوردی (90) ايكونومي (551) ايكونومي، گوندم (47) ايگيتيم (84) باتمان (41) بوردور (52) بيليم-تكنولوژي (75) توركييه (1970) خبرلر (365) دونيه (3727) دييانت تاكويمي (57) دييانت هابر (49) زونكولداك (39) سيياست (81) سپور (680) صاغلق (85) عثمانلیجە (364) فوتو كالري (167) فيليستين (104) كارس (278) كوجالي (78) كولتور سانات (114) كيرسون (86) مانشت (119) مانيسه يرل مديه كورديناسيونی (40) موگله (65) ويدو (75) ياشام (178) يورت (583) پوليتيكه (58) چاناكاله (40) چين (678) گنل (78) یازیلر (364) اسلامبول (101) طرابزون (69) گوندم (2866) گوندم، مانشت (97) گوندم، پوليتيكه (59) گونل (513)
یورم یاپ