گونجل عثمانلی توركجسی خبرلر

إیلك سريييلر و كازولر

الصورة الرمزية لـ مسعود

بوراده كازوه و سريييه كاوراملاريني كيساجه اچيكلاماك يرينده اولاجقتير. اسكر ساييسي آز وايه چوك اولسون، ساواش إیچين، ياهوت باشكه ماكساتله هاركت ايديلسين، چارپيشمه مايدانه كلسين وايه كلمسين هز. پايكامبر’ين كاتيلديگي بوتون سفرلره كازوه (چ. كازاوات) دنير. اونون بيززات كاتيلماديگي، بير ساهابينين كومانداسي آلتونده كوندرديگي اسكري بيرليكلره إیسه سريييه ادي وريلير.

يلك سريييلر

يسلام تاریخچيلرينه كوره هز. پايكامبر’ين ايمير و كومانداسينده یگرمی يدي كازوه كرچكلشميشتير. بونلار ايبوا، بووات، بدرو’ل-ûلاسفوان، زو’ل-وشاير، بدير، بني كاينوكا’، سويك، كاركاراتولكودر، كاتافان، بني سولايم، اوهود، هامراولسد، بني نادير، بدرو’لمو’يد، زاتو’ر-ريكا’، دûمتولندل، مورايسي’ (بني’ل-موستاليك)، هندك، بني كورايزه بني ليهيان، كاب، هودايبيي، هايبر، مك’نين فذي، هوناين، تايف و تبوك’تور. بی كازولردن سادجه دوكوزونده چارپيشمه مايدانه كلميشتير. بيز بوراده چارپيشمه اولانلاري گنلليكله ساواش باشليگي آلتونده دگرلنديريركن، چارپيشمه اولمايانلاري ده سفرين وزل ادييله وايه كازو، سفر كيبي إیسيملرله إیفاده ايتيك.١٠ سريييلرين ساييسي هاكينده اوتوز بش إیلا التميش التي اراسينده چشيتلي راكاملار وريلمكتدير. يري كلديكچه سريييلردن إیلريده ‏بحثديلكتير. شيمدي بوراده سريييلرين تومونون اديني ورمايگيز. هز. پايكامبر مدين’يه هيجرت ايتيكتن سونره يني بير دولتين كورولماسي و إیسلام دوشمانلارييله ساواشه إیزين وريلمسي اوزرينه مدين’يه سيگينان موسلومانلاري تهديت ايدن كورايشليلري بی تهديتن وازكچيرمك إیچين اونلاري تيجارت يولارينده تازييك ايدە رك ايكونوميك باسكي آلتونه المايه قرەر وردي. بی سورتله اونلارين إیسلام’ه و موسلومانلاره كارشي دوشمانليكلارينه كارشيلق وريلميش اولاجقتي. بی ماكساتله چشيتلي ستراتژيك نوكتالاره سريييه و كازولر دوزنلدي. بويوك بدر كازوسي’ندن ونجه بی اماجه يونليك اولاراك دورت سريييه و دورت كازوه ترتيپلدي. بونلاردان باتن-ي ناهله سريييسي هاريچ ديگرلرينده باسكين ياپيلماديگي كيبي چارپيشمه ده مايدانه كلمدي. بيرر اي ارايله مايدانه كلن إیلك اوچ سريييه شونلاردير: بيرينجیسي، هيجرتين ١. ييلي رامازان ايينده (مارت ٦٢٣) هز. هامزا’نين كومانداسينده ياپيلان سيفولباهر سفري. إیكينجیسي، يينه ايني ييلين شووال ايينده اوبايده ب. هاريس’ين كوموتاسينداكي بير سوواري بيرليگي تارافيندان كرچكلشتيريلن رابيگ سفري. اوچونجوسو، بوندان بير اي سونره زيلكاده ايينده سا’د ب. ايبû واكاس باشقانليگينده دوزنلنن هارار سفريدير.

ناهله واديسي

چارپيشمه مايدانه كلن دوردونجی سريييه إیس، هيجرتن اون يدي اي سونره (رجب ٢/وجاك ٦٢٤) ابدولاه ب. جاهش باشقانليگينده كوندريلن باتن-ي ناهله سريييسي’دير. بوراده هم سريييلره ورنك ورمك ماكسادييله و هم ده سونوچلاري إیتيبارييله چوك ونملي ‏اولدیگی إیچين باتن-ي ناهله سريييسي هاكينده بيلكي ورگيز. هز. پايكامبر، بيراز سونره ادي كچە جك اولان بدرو’ل-ûلا (بيرينجی بدير) سفريندن دونون، رجب ايينده هالاسي اومايم’نين اوگلی ابدولاه ب. جاهش’ي، هپسي موهاجیرلردن اولوشان يدي (سكيز وايه اون إیكي ‏اولدیگی ده سويلنير) كيشيليك بير بيرليگين باشينه تايين ايتي; اوباي ب. كا’ب’ه ده بير مكتوپ يازديراراك كنديسينه وردي. اونه مدين’نين دوگی تارافينداكي نجید يولونی تاكيپ ايتمسيني، مكتوبی إیكي ‏گون يول الديكتان سونره اچماسيني، إیچيندكي ايمري يرينه كتيرمسيني و اركاداشلاريندان كيمسايي برابر كيتمك إیچين زورلاماماسيني سويلدي. ابدولاه ب. جاهش إیكي ‏گون يورودوكتن سونره مكتوبی اچتي و اركاداشلارينه اوكودو. مكتوپته شونلار يازيلييدي: “بی مكتوبومی اوكودوگونده تايفمكه اراسينداكي باتن-ي ناهل’يه كادار كيت. اوراده كورايش كروانلاريني كوزتل”. مكتوبی اوكودوكتان سونره يوله چيكان ابدولاه ب. جاهش و اركاداشلاري، مدين’يه إیكي يوز كيلومتره مسافده بولونان باهران (بوهران) ادلي يره وارديكلارينده كافيلده بولونان سا’د ب. ايبû واكاس و اوتبه ب. كازوان دولريني كايبتيلر. اونی اراماك إیچين چيكتيكلارينده يولاريني كايبتيلر و كافيلدن ايريلديلار. ديگرلري إیسه باتن-ي ناهل’يه كادار وارديلار. اوراده بكلركن، تايف’تن دونمكته اولان إیبنو’ل-هادرامي باشقانليگينداكي دورت كيشيليك كورايش كروانينه راستلاديلار. ساواشين ياساكلانديگي هارام ايلاردان رجب ايينين سون ‏گونويدو. ابدولاه ب. جاهش و اركاداشلاري او ‏گونون رجب ايينين سون ‏گونی مو، يوقسه شابان ايينين إیلك ‏گونی می ‏اولدیگی هوسوسونده بير مودت تردوت ايتيلر. انجاك داهه سونره كروان باشقاني امر ب. ايل-هادرامي’يي ولدوروپ ديگر إیكي كيش‏ایی (وسمان ب. ابدولاه و هاكم ب. كايسان) ده ايسير ايتيلر. هالبوكي رسûلولاه بويله بير شاي ايمرتمميشتي. دوردونجی شاهيس (نوفل ب. ابدولاه) إیسه كاچتي. ابدولاه ب. جاهش ايله كچيرديگي كانيمتي بشه بولرك، بير هيسسيني هز. پايكامبر إیچين اييردي. كري كالانيني ده كندي ارالارينده بولوشتولر. بی سيراده كانيمتلرين تاكسيميني بيلديرن âيت١١ هنوز نازيل اولماميشتي. سريييه منسوپلاري مدين’يه كلديكلريند، هز. پايكامبر إیكي ايسيري هاپستي. انجاك، كنديسينه ايريلان كانيمتي المادي; هارام ايده ساواشمايي ايمرتمديگيني هاتيرلاتاراك اونلاري ازارلادي. ابدولاه ب. جاهش و اركاداشلاري هز. پايكامبر’ين و موسلومانلارين كنديلريني كينامالارينه چوك اوزولدولر. بی اراده كورايش موشريكلري “محمد و اركاداشلاري هارام ايي هلال هاله كتيرديلر; هارام ايده كان دوكتولر، كروانين مالاريني الديلار و آطەملاري ايسير ايتيلر” دييە رك موسلومانلاري إیذام ايتمايه باشلاديلار. مك’ده بولونان موسلومانلار ده اونلاره ورديكلري واپته اولايين شابان ايينده مايدانه كلديگيني سويلديلر. بير سوره سونره باكاره سûرسينين ٢١٧. âيت-ي كريمسي نازيل اولاراك دورومی ايدينلاتي. بی âيت-ي كريمده ناب-ي الل، هارام ايلارده ساواشمانين بويوك ‏گوناه ‏اولدیگونو، فاكات الل’ي إینكار ايتمنين، إینسانلاري مسجید-ي هارام’ي زييارتن اليكويمانين و هوكيني اورادان چيكارمانين داهه بويوك ‏گوناه ‏اولدیگونو، فيتنه چيكارمانين آطەم ولدورمكتن داهه بتر ‏اولدیگونی بايان ايتمكتدير.١٢ بويلجه سريييه منسوپلارينين هاكليليگي اورتايه چيكميش ‏اولدی. بونون اوزرينه هز. پايكامبر ده كندي هيسسينه ايريلان كانيمتي الدي. بی اراده موشريكلر إیكي ايسيرين سربست بيراكيلماسي إیچين مدين’يه فيديه كوندرديلر. فاكات هز. پايكامبر، ايسيرلري انجاك سا’د ب. ايبû واكاس و اوتبه ب. كازوان كري دوندوكتن سونره إیاده ايتي. ايسيرلردن هاكم ب. كايسان إیسلامييت’ي كابول ايديپ مدين’ده كاليركن، اوسمان ب. ابدولاه مك’يه دوندو.١٣ بی سريييدن ياكلاشيك بير بوچوك اي كادار سونره بدر ساواشي مايدانه كلميشتير.

بی دونمده ترتيپلنن كازولر إیس، ايبوا، بووات، بدرو’ل-ûلا و زو’ل-وشاير’دير. بی كازولر چشيتلي سبپلرله هيجرتين إیكينجی ييلينده و بدر ساواشي’ندان ونجه دوزنلنميشلردير. بی سفرلر ايسناسينده هز. پايكامبر مدينه إیله مكه اراسينده اوتوران بازي كابيللرل، سوزكليمي بني دامره إیل، كارشيليكلي سالديرماماك و بيربيري الايهينه بير اوچونجی تارافه يارديم ايتممك اوزره انتلاشمه ياپاراك اونلارين تارافسيز كالمالاريني ساگلاميشتير.١٤

كايناكچا:

١٠. كازولرين ساييسي و ادلاري إیچين بك. إیبن هيشâم، إیي، ٦٠٨-٦٠٩; إیبن هابيب، ايل-موهابر، س. ١١٠ ود.; تابري، إیيي، ١٥٢-١٥٤.

١١. نفال سûرسي ٤١.

١٢. باكاره سûرسي ٢١٧.

١٣. واكيدي، كيتابو’ل-مگâزي، تاه. مارسدن ژونس، بايروت ١٩٦٦، إی، ١٣-١٩; إیبن هيشâم، إی، ٦٠١- ٦٠٦; إیبن سا’د، إیي، ١٠-١١; إیبن سايييديناس، إی، ٣٥٩-٣٦٢; سريييلرين ساييسي و ادلاري إیچين ايريجه بك. إیبن هيشâم إیي، ٦٠٩; إیبن هابيب، ايل-موهابر، س. ١١٦ ود.; تابري، إیيي، ١٥٤-١٥٩.

١٤. بلازوري، إی، ٢٨٧.

یورم یاپ

الكترونیك پوستە یایینلانماز كركلی یرلر *

اره
قاتكورلر