ونكي گونلرده ابد’لي چيپ اورتيجیلري نويديا و كوالجوم إیله هوكوكي سورونلار ياشايان چين هوكومتي، پنچشنبە گونی نادر توپراك ايلمنتلرينين إیهراجات كورالاريني سيكيلاشتيردي.
بونه ميسيلمه اولاراك ترومپ، جمعە كجەسي ياپتيگي اچيكلاماده چين’ه يونليك كومروك وركيلريني يوزده ١٠٠’ه چيكارديگيني دويوردو، ايريجه تكنولوژي تيجارتينه ده سيكي ونلملر كتيردي.
بی دوروم، إیكي اولكه اراسينده سوركلن تكنولوژي و تيجارت ساواشينين ٢٠١٩’دان بی يانه ڭ شيدتلي نوكتاسينه اولاشتيگي يوروملاريني برابرينده كتيرييور.
ابد، چين’ي نادر توپراك ايلمنتلريني “سيلاه” اولاراك كولانماكله سوچلاركن، چين إیسه ابد‘يي تكنولوژي تارافينده ايني توتومی بنيمسمكله إیذام ايدييور.
يكي اولكه اراسينده إیپلرين كريلمسييله سادجه بيركاچ ساعت إیچينده بورسا جیدي سارسينتيلار كچيرمايه باشلادي. ابد’نين س&امپ;پ ٥٠٠ ايندكسي يوزده ٢’دن فازله دگر كايبدە رك نیسان اييندان بی يانه ڭ سرت دوشوشونی ياشادي. ياتيريمجيلار كوونلي ليمان اولاراك آلتون و ابد تاهويلرينه يونليركن، دولار دگر كايبتي.
ايريجه كريپتو پاره پيياساسينين توپلام دگري ده ياكلاشيك ٤،٢٥ تريليون دولاردان ٤،٠٥ تريليون دولاره دوشتو. بيتجوين، ١٢٢ بين دولاردان (يوزده ١٠ دوشرك) ١٠٧ بين دولاره كريلدي. ايذروم، كسرپ و بنب إیسه يوزده ١٥’تن فازله دگر كايبتي.
پكي توم بی سارسينتييه ندن اولان نادر توپراك ايلمنتلري ندر و ندن بی كادار ونمليلر؟
چين تام اولاراك نه ياپتي؟
چين تيجارت باكانليگي، پنچشنبە گونی داهه ونكي إیهراجات كونترولريني يني كيسيتلامالار ايكلايە رك كنيشلتي. بونه كوره هرهانكي بير شيركت، دگرينين يوزده ٠،١’يندن فازلاسي نادر توپراك ايلمنتلريندن كلن بليرلي اورونلري إیهراچ ايتمك إیچين چين’دن إیزين الماك زورونده كالاجاك.
باكانلق ايريجه إیهراجاتي كيسيتلانان نادر توپراك ايلمنتلرينين ليستسيني كنيشلتي و يابانجي اوردولار تارافيندان كولانيلمالاريني ياساكلادي.
يني كورالار وزليكله ده اگير و اورته يوگونلوكلی نادر توپراك ايلمنتلري (ورنگين ساماريوم، تربييوم، ديسپروسييوم، كادولينيوم، لوتتييوم، سكاندييوم، إیترييوم كيبي) إیهراجاتيني كاپسييور.
نادر توپراك ايلمنتلري نلر؟
نادر توپراك ايلمنتلري، كيمياسال اچيدان بيربيرينه بنزاين و بيرچوك يوكسك تكنولوژي اورونونون اورتيمينده هاياتي ونم تاشييان ١٧ ايلمنتين اولوشتوردوگی بير وهر كروبو.
بونلار گنلليكله ماكينلرد، ایلكتیریقلي اراچلارده و ساواش اوچاقلارينده كولانيلان “كريتيك” مينرالر اولاراك كابول ايديلييور. متاليك ياپيلي و گنلليكله مانيتيك، فوسفورسان (يشيك ساچان) وايه كاتاليتيك وزليكلرييله ونه چيكييور. تك تك چوك بڭزر كيمياسال وزليكلر كوسترديكلريندن ايريشتيريلمالاري زور.
لمنتلرين تامامي شی شكيلد: لانتان، سريوم، پراسوديم، نوديم، پرومتيوم، ساماريوم، آوروپە، كادولينيوم، تربييوم، ديسپروسييوم، هولميوم، ايربييوم، توليوم، إیتربييوم، لوتسيوم، إیترييوم و سكاندييوم.
كولف نوس’و كوره سوز كونوسی ايلمنتلر، اسلينده “نادير” اولدیكلاري إیچين دگل، دوگآطە داگينيك هالده بولوندوكلاري و إیشلنملري زور اولدیگی إیچين بی إیسمي الييور. يوقسه ير كابوگونده سون درجه يايكين اولابيليرلر.
ف-٣٥’لردن تيبي اويكولامالاره نرده كولانيلير؟
نادر توپراك ايلمنتلرينين كولانيلديگي باشليجه الان إیسه يوكسك تكنولوژي اورونلري.
ورنگين اقيلي تلفونلار، تابلتلر، ديزوستی بيلكيسايارلار و ايكرانلارده نوديم، تربييوم و إیترييوم كولانيلييور. ايكران رنكلري سوز كونوسی اولدیگونده ايوروپييوم كيرميزي، تربييوم يشيل، إیترييوم بیاض رنك ورييور.
بونون ياني سيره روزكار توربينلرينين ژنراتورلرينده و ایلكتیریقلي اراچ موتورلارينده كوچلی نوديم-دمير-بور ميكناتيسلار ير الييور. چوك كوچوك بويوتلارداكي بی ميكناتيسلار يوكسك نرژي اورتيمي ساگلايابيلييور.
ساوونمه و اوزاي سانايينده إیسه ژت موتورلاري، رادار سيستملري، لازر هدفلاييجیلر، كجە كوروش دوربونلري و فوزه يونلنديرمه سيستملري إیچين ساماريوم، ديسپروسييوم و كادولينيوم كريتيك ونمه ساهيپ. ابد و ناتو اولكلري بی ندنله سوز كونوسی ايلمنتلرده چين’ه باگيمليليگي ستراتژيك بير ريسك اولاراك كورويور.
وزليكله ده اتوم نوماراسي ٦٦ اولان ديسپروزيوم، ڭ كريتيك نادر توپراك ايلمنتلريندن بيري. وال ستريت ژرنال’ده يايينلانان بير ماكاله بی ايلمنتين ونميني شويله اچيكلييور:
“تكنولوژي ايندوستريسي بير فيرين اولسايدي، ديسپروزيوم كابارتمه توزی اولوردو: آز ميكتارده كولانيلير، انجاك ایلكتیریقلي اوتوموبيل موتورلاري، روزكار توربينلري، اسكري سيستملر و بيلكيسايار چيپلي ماكينلر إیچين اولمازسه اولمازدير.”
صاغلق و تيپ تكنولوژيلري سوز كونوسی اولدیگونده مري جیهازلاري، كس-يشيني فوسفورلاري، كانسر تداويسي إیچين كونتراست اراچلاري كيبي الانلارده كادولينيوم و إیترييوم كولانيلييور.
‘توم دونيه ايكونوميسي چين’ه باگيملي’
دونياداكي نادر توپراك ايلمنتلري مادنجیليگينين ياكلاشيك يوزده ٧٠’ي چين’ده ياپيلييور. ٢٠٢٣ وريلرينه كوره ايلمنتلري إیشلمه كاپاسيتسينين يوزده ٨٧’سي ده چين’د.
برلين مركزلي سينوليتيجس اراشتيرمه كورولوشونون يونتيجی اورتاگي و چين ايكونوميسي و سانايي پوليتيكالارينه اوداكلانان ژوست ووبك، ورديگي روپورتاژده “توم دونيه ايكونوميسي چين’دن كلن بی ميكناتيسلاره باگيملي،” دیدی.
“بونلاري إیهراچ ايتمايي بيراكيرسانيز، بونون ايتكيسي توم دونياده هيسديلكتير.”
وته ياندان نادر توپراك ايلمنتي كيتليگيندان ايتكيلنن تك ايكونومي ابد دگل. آوروپە بيرليگي ده اوتوموتيو پارچالاري، ساواش اوچاقلاري و تيبي كورونتولمه جیهازلاري إیچين كركن نادر توپراك ايلمنتي ميكناتيسلارينين يوزده ٩٨’يني چين’دن تمين ايدييور.
ن ونملي نادر توپراك ياتاكلاري چين’ده ير الييور (وزليكله بايان اوبو ياتاگي). انجاك چين’ين بی الانداكي هاكيمييتي يالنيزجه كنيش و يوكسك تنورلی (بير وهرين إیچينده بولونان دگرلي مادنين اورانينين يوكسك اولماسي) ياتاكلاريندان كايناكلانمييور.
ولكه ايني زمانده كاپساملي إیشلمه التياپيسي و دوشوك اورتيم مالييتلري سايسينده بی هاكيمييتي كوردو.
نيتكيم ديگر بازي اولكلر ده بويوك رزرولره ساهيپ، انجاك بی ايلمنتلرين ايريشتيريلماسي و رافينه ايديلمسينين زورلوگی ندنييله بی الانده كريده كالديلار.
چين إیسه كورسل تداريك زينجیرلري اوزرينده ايركندن كونترول ساگلاياراك، ونده كلن اورتيجی و إیهراجاتچي كونومه كلدي. ياني چين’ين هاكيمييتي; كايناكلارين بول اولماسي، يرلشيك بير التياپينين كورولماسي و مالييتلرين ده دوشوك اولماسيندان كايناكلانييور.
ابد’ده ستوكلار توكنييور
چين’دكي امريكان تيجارت اوداسي تارافيندان مایس ايينده ياپيلان بير انكت، ابد فيرمالارينين يوزده ٧٥’ينين نادر توپراك ايلمنتي ستوكلارينين بيركاچ اي إیچينده توكنگيني اورتايه كويموشتو.
ابد’لي اورتيجیلر، واشينكتون’ي كيسيتلامالارين سونه ايرمسي إیچين موزاكره ايتمايه چاگيرميشتي.
حزیران ايينده لوندرا’ده ياپيلان تيجارت كوروشملري سيراسينده چين، إیهراجات ليسانسي اونايلاريني هيزلانديرمايي كابول ايتميشتي، انجاك بی اونايلار كجیكتي. چين’ين سون إیهراجات كيسيتلامالاري ده تام ترسي بير تابلويه إیشارت ايدييور.
چين تيجارت باكانليگي، سون كورالار چرچوسينده نادر توپراك ايلمنتلريندن ميكناتيس ياپيمينده كولانيلان تكنولوژينين بيله انجاك هوكومتين إیزنييله إیهراچ ايديلبيلگيني دويوردو.
چينلي فيرمالارين، هوكومتين إیزني اولمادان نادر توپراك ايلمنتلري كونوسونده يابانجي شيركتلرله چاليشماسي ده ياساك.
سون دويوروده ايريجه هانكي تكنولوژيلرين و سورچلرين كيسيتلانديگي ده اچيكليگه كاووشتورولدو. بونلاره مادنجیليك، ايريتمه و اييرمه مانيتيك مالزمه إیمالاتي و ديگر كايناكلاردان ايلده ايديلن نادر توپراك ايلمنتلرينين كري دونوشومی داهيل.
كيسيتلامالار اويارينجه اورتيم ايكيپمانلارينين مونتاژي، هاته اييكلاماسي، باكيمي، اوناريمي و يوكسلتيلمسي هيزمتينين ده إیزينسيز اولاراك إیهراچ ايديلمسي ياساك.
بی دوروم، نادر توپراك مادنجیليگينين كريتيك اولدیگی بير ايندوسترييه ساهيپ اولان، انجاك بی ايلمنتلري إیشلمكته يترسيز كالان ابد’يي كوتو ايتكيلايك.
كرونلاند و اوكراينه كريزينين ده ندني
نادر توپراك ايلمنتلرينين بير ديگر ونملي كايناگي ده كرونلاند.
بی يوزدن ابد ياكين زمانده كرونلاند’ي كندينه باگلاماك إیچين باسكي ياپاراك ديپلوماتيك كريزه ندن اولموشتو.
ابد ايريجه اوكراينه إیله ده مادن آڭلاشماسي ياپميش و سوز كونوسی آڭلاشمه اوكراينا’نين ايكمنليگيني زدلايبيلگي كركچسييله كنيش چاپته ايلشتيريلميشتي. سون اولاراك اوكراينه جمهورباشقاني وولوديمير زلنسكيي، آڭلاشمانين اوكراينا’نين ايكمنليگينه سايكيلي اولاجاگي كونوسونده هوكه سوز ورميشتي.
توركيي’نين كونومی ن؟
توركييه ده سون ييلارده باتي انادولو’ده نادر توپراك رزرولريني گون يوزونه چيكاردي. ٢٠٢٢’ده ايسكيشهير بايليكووا’ده ٦٩٤ ميليون تونلق نادر توپراك ايلمنتلري رزروي كشفديلميشتي.
وستليك بونلاردان بازيلاري يوكسك تنورلی مادنلر. ورنگين كيزيلجاورن (سكيشهير) بولكسيندكي كاربوناتيت-وكاليك ماكماتيك / هافيف نادر توپراك ايلمنتلرينين دونيه ستاندارتلارينده يوكسك تنورلی بير ورنك اولدیگی إیفاده ايديلييور.
٦٩٤ ميليون تونلق رزرو كونوسونده إیسه نت بير يوزدليك دگر اچيكلاماسي ياپيلمادي.
وته ياندان بلومبرك’ين ٦ ايكيم ٢٠٢٥ تاریخلي هابرينده توركيي’نين باتي انادولو’داكي نادر توپراك رزرولريني كليشتيرمك إیچين ابد إیله كوروشملرده بولوندوگی ونه سورولويور.
يسيملري اچيكلانمايان كايناكلاره دايانديريلان هابرد، بايليكووا’داكي بويوك رزرو كشفينين سريوم، پراسوديم و نوديم إیچرديگي امه كاليتسينين شی اشاماده بليرسيز اولدیگی يازيلدي.
توركييه داهه ونجه چين و روسيه إیله ده كوروشملر يوروتموش، انجاك هرهانكي آڭلاشمايه واريلاماميشتي. توركييه و چين، ايكيم ٢٠٢٤’ته ايني پروژه إیچين بير موتاباكات زاپتي إیمزالاميشتي انجاك سونراسينده كوروشملر ياواشلاميشتي.
سون هابرلر إیسه توركيي’نين ينيدن ناتو موتفيكي ابد’يه يونلديگي يوروملاريني برابرينده كتيردي.
یورم یاپ