گونجل عثمانلی توركجسی خبرلر

پايكامبر ايفنديميزين (ساس) هز. مواز’ه وگرتيگي دوه

الصورة الرمزية لـ مسعود
مواز ب. بل (را)

يليم اشيگي، كور’ان سوداليسي، كنچ ساهابي هز. مواز ١٨ ياشينده إیسلام’له شرفلندي.

يكينجی اقابه بياتي’نه كاتيلاراك پايكامبريميزه (ساس) باگليلق يميني ايدن إیلك موسلومانلاردان اولان كنچ ساهابي مواز ب. بل، كندي كابيلسيندن إیسلامييت’ي كابول ايدن اركاداشلارييله بيرليكته كجەلري بني سليمه اوگولاريندان هنوز موسلومان اولمايانلارين پوتلاريني كيراراك إینسانلاره پوتلارين اجیزليگيني كوسترمك إیچين موجادله ايتي.

“كور’ان’ي دورت كيشيدن وگرنينيز.” (بوهاري، فدايلو’ل-كور’âن، ٨) موژدسينه نايل اولان مواز ب. بل’له يينه بی كوزل موژدايه نايل اولان كور’ان اشيگي ابدولاه ب. مس’ود’ی پايكامبريميز (ساس)، هيجرتن سونره كاردش ياپميشتي.

پايكامبر ايفنديميزين (ساس) مواز ب. بل’ه تاوسييلري

پايكامبريميزين بير چوك ووكوسونه مازهار اولموش اولان هز. مواز’ه راسولاه (ساس) “مواز نه ‏ایی آطەم!” دييه إیلتيفات ايدر، كييامت ‏گونونده اونون âليملرين ونونده يورويگيني سويلردي (بوهاري، “فżâʾيلو’ل-كورʾâن). مواز’ين هز. پايكامبر’ين كاتيپلريندن ‏اولدیگی (م. موستافه ايل-ا’زامي، س. ١٠٢-١٠٣) و هازيندارلاري اراسينده ير الديگي زيكرديلميشتير.

ينسانلاره ‏اییيي و خیرلي اولاني وگرتمسي و كوچلی بير إیمانه ساهيپ اولماسي سببييله ساهابيلر اونی هز. إیبراهيم’ه بنزتيردي. هز. ومر، هيلافتي زمانينده فيخي مسللر إیچين مواز ب. بل’ه (را) باشوورولماسيني تاوسييه ايدردي.

مواز ب. بل، كجەلايين بير سوره اويودوكتان سونره كوكيپ كور’ان اوكور و ناماز كيلاردي. داهه دينچ إیبادت ايدبيلمك نييتييله اويودوگونو، بی سبپله اویقوسوندان ده سواپ بكلديگيني سويلردي (بوهاري، “مġāزي”، ٦٠، “يستيṭâب”، ٢; موسليم، “يمار”، ١٥).

مواز ب. بل، راسûلولاه’ين (ساس) يانيندان ايريلمامايه وزن كوسترير، ياني باشينده يوروركن وايه اوزون يولجولوكلارده داهي اونه مراك ايتيگي هوسوسلارده سورولار يونلتمكتن كري دورمازدي.

مواز، هز. پايكامبر’، “بانه نته كيرممي ساگلاياجاك بير داورانيش سويلر ميسين؟” دميش، بی سورويی چوك بگنن پايكامبر ايفنديميز (ساس) اونه “آفرین سانا! سن بانه ونملي بير سوری سوردون فاكات بی إیش الل’ين خیر ديلديگي كيشييه كولايدير.” بويوردوكتان سونره “الل’ه و âهيرت ‏گونونه إیمان ايدر، ناماز كيلار، يالنيزجه بير اولان الل’ه كوللق ايدر، او’نه هيچبير شايي اورتاك كوشماز، ولونيه كادار ده بی هال اوزره كاليرسين.” دييە رك موكابلده بولونموشتور.

مواز إیله سوهبتينه دوام ايدن رسûل-ي ايكرم، اونه ديندن ‏بحثتميش و شويله بويورموشتور: “بی إیشين (دينين) باشي، الل’تان باشكه إیلاه اولماديگينه او’نون اورتاگينين بولونماديگينه و محمد’ين ده او’نون كولی و پايكامبري ‏اولدیگونه إیمان ايتمك، بی إیشين (دينين) ديرگي ناماز كيلماك و زكات ورمك، بی إیشين (دينين) زيروسي ده الل يولونده جیهاد ايتمكتير.”

كورولدوگی اوزره هز. پايكامبر (ساس) الل’ه إیمانين امله اولكونلاشاجاگيني و إیمانده زيروايه چيكابيلمنين يولونون إیبادت و امله مومكون اولابيلگيني بليرتميشتير.

بير كرسينده ده مواز’ه “اي مواز! الل’ين كولاري اوزرينده هاكي ندير، بيلير ميسين ؟” دييه سوران پايكامبريميز، (ساس) “الل’ه كوللق ايتملري و او’نه (ك) هيچبير شايي اورتاك كوشمامالاريدير.” دييە رك كندي سوروسونه واپ ورميشتير.

مواز، الل راسûلی إیله بيرچوك سفره كاتيلميش، اونونله بيرچوك كز يولجولق ياپميشتي. بی يولجولوكلاردان بيريسينده پايكامبر ايفنديميزين (ساس) بينيتينين تركيسينده إیدي. بو، مواز’ين الل رسûلو’نه فيزيكسل اولاراك ڭ ياكين ‏اولدیگی انلاردان بيرييدي. ارالارينده سادجه سمرين اركه كاشي واردي.

الل رسûلی اركاسينده اوتوران مواز’ا،

– “يا مواز!” دييه سسلندي.

– مواز، “بويور يا رسûلالل!” دیدی.

بيراز سونره الل راسûلی بير كز داهه سسلندي ايني شكيلد. مواز ده تكرار، “بويور يا رسûلالل!” دييە رك واپ وردي. بيراز داهه يول الديكتان سونره موهاتابينين ديكاتيني ونملي بير كونويه چكمك إیسترسينه الل راسûلی بير كز داهه سسلندي: “يا مواز!” “بويور يا راسûلالل!” كارشيليگي كلدي مواز’دان يين.

بونون اوزرين،

– “الل’ين كولاري اوزريندكي هاكي ندر بيلير ميسين؟” دييه سوردی الل راسûلو.

مواز’ين،

– “الل و رسûلی بيلير.” دييە رك واپ ورمسي اوزرينه د، “الل’ين كولاري اوزريندكي هاكي يالنيزجه او’نه إیبادت ايتملري و او’نه هيچبير شايي اورتاك كوشمامالاريدير.” بويوردو.

بير مودت سونره تكرار، “يا مواز!” دييه سسلندي، بيتمميشتي سويلايكلري.

مواز يينه ايني كارشيليگي وردي:

– “بويور يا رسûلالل!”

الل رسûلو،

-“بونی ياپتيكلاري تاكديرده كولارين الل اوزرينده هاكي ندر بيلير ميسين؟” دیدی.

مواز”ين،

– “الل و راسûلی بيلير.” وابي اوزرينه د، “ونلاره ازاپ ايتممسيدير.” بويوردو.

الل راسûلی يمنليلره مواز ب. بل’ي،”سيزه اركاداشلاريمين ڭ اويكون اولانيني كوندرييوروم.” دنيلە رك تاكديم ايتميشتير.

پايكامبر ايفنديميزين هز. مواز’ي يمن’ه ايلچي، زكات مموری و كادي سيفاتييله كوندريركن كاديلق ياپاركن ناسيل هوكوم ورگييله إیلكيلي ارالارينده كچن كونوشماسي مشهوردور.

الل راسûلی سورويور، هز. مواز واپلييوردو:

– (سانه بير داوه كلديگيند) ناسيل هوكوم وركسين؟

– الل’ين كيتابينه كوره هوكوم ورگيم.

– (و كونودا) الل’ين كيتابينده بير هوكوم بولامازسان؟

– راسûلولاه’ين سونتي إیل، – راسûلولاه’ين سونتينده ده يوقسا؟

– كندي كوروشومله إیجتيهاد ايدرك، اونه كوره هوكوم ورگيم.

مواز سورولاري سنلرجه راسûل’ون ايگيتيمينده يتيشمنين، اونون تربييسيندن كچميش اولمانين ورديگي بيريكيمله يانيتلاميش و تام ده إیستنن واپلاري ورميشتي.

الل راسûلی ايليني مواز’ين كوگسونه كوياراك دويدوگی ممنونييتي شويله ديله كتيردي:

“راسûلو’نون ايلچيسيني (راسûلو’نون ارزولاديگي وابي ورماي) مووافاك كيلان الل’ه هامدولسون.” (تيرميزي، اهكام، ٣)

ايريجه او’نه و برابريندكي مûسا ايل-ش‘اري ‘يه هوكه كولايلق كوستريپ زورلق چيكارمامالاريني، موژده وريپ نفرت ايتيرمملريني تمبيه ايتي (بوهاري، “مġāزي”، ٦٠; موسليم، “جیهاد”، ٧).

يمن هايتيني اوگورلاركن بير سوره مواز’ين يانينده يوروين رسûل-ي ايكرم’ين اونه بلكي بير داهه كوروشمايكلريني، مدين’يه دوندوگونده سادجه مسجیديني و كابريني بولاجاگيني سويلايينجه مواز اگلادي; هز. پايكامبر ده اونی تسلي ايتميشتي. (موسند، و، ٢٣٥).

پايكامبر ايفنديميزين (ساس) مواز ب. بل’ه (را) وگرتيگي دوا

رسûلولاه (ساس) ايفنديميز، بير ‏گون مواز ب. بل’ين ايليندن توتاراك اونه شويله بويورموشتور:

– ايي مواز! الاه’ه يمين ايدريم كي، بن سني كرچكتن سوييوروم. ايي مواز! سانه هر نامازين سونوندا: اللَّهُمَّ أَعِنَّا عَلَى شُكْرِكَ وَذِكْرِكَ وَحُسْنِ عِبَادَتِكَ “اللومه اييني اله زيكريكه و شوكريكه و هوسني إیبادتيك. الاه’يم! سنʼي زيكرتمك، سانه شوكر ایتمك و سانه كوزلجه كوللق ايتمكته بانه يارديم ايت! دواسيني هيچ بيراكماماني تاوسييه ايدييوروم. (بû داوûد، ويتر، ٢٦)

اسر-ي ساادت’ته مواز ب. بل’ين الديگي كورولر:

مواز ب. بل، بدر كازوسي باشته اولماك اوزره هوناين و تايف ديشينداكي بوتون كازولره كاتيلدي و بونلارده كابيلسينين بايراكتاري وايه تمسيلجیسي ‏اولدی.

هز. مواز، ونملي كورولر اوستلنديگي يرموك و ايجناداين ساواشلارييله ديماشك’ين فذينده بولوندو. ايجناداين ساواشي’نده اوردونون ساگ كاناديني كومانده ايتي.

پايكامبريميز هيجرتين ٩. ييلي ربيولاهيرينده (آغستوس ٦٣٠) مواز’ي ايبû مûسا ايل-ش‘اري إیله بيرليكته يمن’ه ايلچي، زكات مموری و كادي سيفاتييله كوندردي.

هز. مواز’ين هز. پايكامبر’ين كاتيپلريندن ‏اولدیگی (م. موستافه ايل-ا‘زامي، س. ١٠٢-١٠٣) و هازيندارلاري اراسينده ير الديگي (ديه كسويي، ١٤١) زيكرديلميشتير.

يمن’دكي بني بكره كابيلسينين سكûن كولوندان بير هانيمله ايولنن مواز ب. بل، اوراده پايكامبرليك إیدياسينده بولونان و كيسه سورده يمن’ين بيرچوك بولكسينه هاكيم اولان ايسود ايل-انسي’نين اوچ اي إیچينده اورتادان كالديريلماسينده ونملي رول اوينادي.

مواز ب. بل راسûل-ي ايكرم’دن ١٥٧ هاديس ريوايت ايتميشتير. بونلاردان إیكيسي ساهيه-ي بوهاري إیله ساهيه-ي موسليم’د، اوچی سادجه ساهيه-ي بوهاري’د، بيري ده سادجه ساهيه-ي موسليم’ده بولونماكتادير. ريوايتلري توپلی هالده اهمد ب. هانبل’ين موسند’ينده ير الميشدر (و، ٢٢٧-٢٤٨). پك چوك كونوده فتوه ورمسي و ساهابيلرين بيلمديكلري هاديسلري اونه سورمالاري مواز’ين چوك هاديس بيلديگيني، فاكات آز ريوايته بولوندوگونی كوسترمكت، هز. پايكامبر’دن يازديگي هاديسلري إیهتيوه ايدن بير ساهيفسي ‏اولدیگی ده ‏آڭلاشيلماكتادير. (موسند، و، ٢٢٨)

مواز ب. بل (را)، ١٧ (٦٣٨) ييلينده اوردون’ده كوسايری هاليد’ده امواس تاونی دييه بيلينن وبه سالكينينده إیكي اوگلی و إیكي هانيمييله بيرليكته وفات ايتي. بی تاریخ ١٨ (٦٣٩) اولاراك ده زيكرديلميشتير.

بوكون إیربيد ويلايتينه (موهافازا) باگلي اگواروششيمالييه ليواسينده كندي ادييله انيلان كويده بولونان كابري اوزرينه كوچوك بير مسجید و توربه ياپتيريلميشتير.

یورم یاپ

الكترونیك پوستە یایینلانماز كركلی یرلر *

اره
قاتكورلر