انكارا-بها
ورته دوگی تكنيك اونيورسيتسي (ودتو) دڭز بيليملري اينستيتوسی مودوری پروف. در. باريش ساليهوگلو، توركيي’نين چورسيندكي دڭزلردكي سی سيجاكليگي ارتيشينين كورسل اورتالامانين اوزرينه چيكتيگيني و بی دورومون دڭز ايكوسيستملرينده جیدي بوزولمالاره يول اچتيگيني بيلديردي.
آوروپە بيرليگي’نين جوپرنيجوس اويدی إیزلمه سيستمينه كوره ٢٠٢٤ ييلينده كورسل دڭز يوزايي سيجاكليگي ٢٠،٨٧ دريله ركور سويياي اولاشيركن، اودتو’نون ١٩٨٤’تن بی يانه ياپتيگي ولچوملره كوره توركيي’نين دڭزلرينده بی ياز سيجاكليكلار اوزون ييلار اورتالامالارينين ١ إیله ٣ درجه اوزرينه چيكتي.
اقدنيز’ده دڭز يوزاي سويی سيجاكليگي ٢٨ دريي بولوركن، ايك’ده بودروم’ده ٢٦، إیزمير’ده ٢٥ در اولاراك ولچولدو. مارماره دڭزي’نده سيجاكليكلار ٢٦-٢٧ در، قرەدنيز’ده إیسه ٢٧ دري كادار چيكتي.
“سيجاكلق ارتيشي ٢-٢،٥ دريه اولاشتي”
پروف. در. ساليهوگلو، توركيي’نين چورسيندكي دڭزلردكي ارتيشين دونيه اورتالاماسي اولان ١،٢–١،٥ درنين اوزريند سايرتيگينه ديكات چكرك، بازي بولكلرده بی ارتيشين ٢ إیله ٢،٥ دريه اولاشتيگيني كايدتي.
“مارماره قرەدنيز و دوگی اقدنيز’ين بازي كيسيملارينده دڭز سيجاكليكلاري جیدي شكيلده يوكسلدي. بی دوروم بيرچوك دڭز جانليسيني دوگرودان ايتكيلييور. دڭز چاييرلاري، پينالار و سوگوك سی مرجانلاري زارار كورويور. بازي بالق تورلري سيجاكليكلاره اويوم ساگلاياماياراك كوچ ايدييور” دیدی.
“ل نينو و إیكليم دگيشيكليگي ايتكيسي”
ساليهوگلو، كچن ييل ركور سوييلره چيكان سيجاكليكلارده ل نينو ايتكيسينين بويوك رول اويناديگيني و بی ايتكينين هالن سوردوگونی بليرتي. إیكليم دگيشيكليگينه باگلي اولاراك سيجاك هاوه دالكالارينين سيكليگينده %٦٥’ه واران ارتيش كورولدوگونی ووركولايان ساليهوگلو، بی دالكالارين دڭز سويی سيجاكليكلاريني ٣ إیله ٤ درجه ارتيرابيلديگيني سويلدي.
ارتان سيجاكليكلارله بيرليكته كيزيلدنيز كايناكلي إیستيلاجي تورلرين اقدنيز’ه ياييلديگيني، يرل تورلرين إیسه الان كايبي ياشاديگيني إیفاده ايتي.
مارماره دڭزي إیچين اوياري
يسينمانين دڭزلرين فيزيكسل ياپيسيني ده ايتكيلديگيني بليرتن ساليهوگلو، شی اوياريلارده بولوندو:
“قرەدنيز’دكي سوگوك اورته تاباكه كايبولمايه باشلادي. بو، دريندكي هيدروژن سولفورلی ياپينين يوزايه ياكلاشماسينه ندن اولابيلير. بی مارماره دڭزي إیچين فلاكت انلامينه كلير چونكی اوكسيژنلي سی ينيلنمسي دورابيلير.”
ايريجه نهيرلردن دڭزلره تاتلي سی كيريشي ازالديكچه بييوچشيتليليك و ايكوسيستم ساگليگينين داهه فازله ريسك آلتونه كيرديگيني إیفاده ايدن ساليهوگلو، سی پوليتيكالارينين دڭزلرين احتیاجلاريني كوزتە رك ينيدن دوزنلنمسي كركتيگيني كايدتي.
موسيلاژ و فيرتينه ريسكينه ديكات چكتي
پروف. در. ساليهوگلو، دڭز سويی سيجاكليكلارينين ارتماسييله بيرليكته كيييلارده اني فيرتينه هورتوم و سيكلون كيبي اشيري هاوه اولايلارينين ده داهه سيك ياشانابيلگيني بليرترك، وزليكله اقدنيز و قرەدنيز’ده بی تور اولايلارين ارتاجاگي اوياريسينده بولوندو.
سيجاكلق ارتيشلارينين ايني زمانده الك پاتلامالاري و موسيلاژ اولوشومونی تتيكلديگيني ووركولايان ساليهوگلو، مارماره و اقدنيز كيييلارينده تسپيت ايديلن زارارلي يوسون تورلرينين وكسيژن توكتيميني ارتيراراك دڭز ياشاميني تهديت ايتيگيني ديله كتيردي.
“كورومه الانلاري ارتيريلمالي”
دڭزلرين دايانيكليليگينين ارتيريلماسي إیچين كورومه الانلارينين توم دڭزلرده ڭ آز %٣٠’ه چيكاريلماسي كركتيگيني سويلاين ساليهوگلو، ترول باليكچيليگينين تامامن بيراكيلماسي و سوردورولبيلير باليكچيليگه كچيلمسي كركتيگينين آلتوني چيزدي.
“يكليم دگيشيكليگينين باسكيسي آلتونداكي دڭزلريميزي كورويامازساك، هم ايكولوژيك هم ايكونوميك بويوك بدلر ودايبيليريز” إیفادلريني كولاندي.
یورم یاپ