سوكيلي پايكامبريميز (ساس) بير گون اشابينه “الل’تان هاكييله هايا ايدينيز!” بويوردو. اشاب، پايكامبر ايفنديميز’ه “بيز زاتن الل’تان هايه ايدييوروز، ايلهامدوليلاه!” شكلينده كارشيلق وردي. بونون اوزرين، فاهر-ي كاينات ايفنديميز سوزلرينه شويله دوام ايتي. “هايه سادجه سيزين انلاديگينيز ماناده دگلدير. الل’تان هاكييله هايه ايتمك، بوتون اوركانلاري هر تورلی گوناه و هارامدان كوروماكتير. دونيانين كچيجی نيمتلرينه الدانماماكتير. ولومی و ولومدن سونراكي هاياتي اسله اونوتماماكتير.” (تيرميزي، سيفاتو’ل-كييام، ٢٤.)
ينساني ديگر وارليكلارين ڭ موكملي و شرفليسي كيلان اوستون دگرلردن بيريدر ايدپ و هايا. إینسانين سوسو، زيينتيدر ايدپ و هايا. إینسانده دوگوشتان وار اولان و اونی ديگر جانليلاردان اييران ڭ ونملي وزليكلردن بيريدر بی إیكي كوزل هاسلت. سوكيلي پايكامبريميز (ساس)’ين إیفاده ايتيگي كيبي ياراتيليش هيكمت و كايسينه اويكون، إینسانه ياراشير بير هايات سورمه چاباسيدير. كيشينين إیمانينين كماله ايرمسي إیچين كركلي اولان ڭ ونملي اهلاكي كوزليكلردن بيريسيدير. رابيميزين سوديگي اوستون مزييتلردندير. هر إینسانين ساهيپ اولماسي كركن ڭ ونملي زنكينليكتير.
بوتون كوزل ايردملرين كايناگيدر ايدپ و هايا. اهلاكلي و اونورلی بير هاياتين اناهتاريدير. چيركين و كوتو اولان هر شايدن اوزاك دورابيلمكتير. زيره إینسان إیچين ايدپ و هايا، هاياتير. إینسان اولمانين مومينجه ياشامانين بير كرگيدير. اونی هاراملاردان كورويان ڭ ايتكيلي كوكاندير. مومينلره الل’ين ريزاسيني و سوكيسيني كازانديران، نتين يولونی اچان ڭ كييمتلي واسيفتير. ايدپ و هايايي كايب ایتمك إیسه هاياتيني بير باشكه داييشله ياراتيليش اماجيني كايبتميش دمكتير. ايدپ و هايايي كايبتمك، نفسين كولسي اولاراك ياشامانين ادي دمكتير. ايدبيني و إیفتيني ييتيرن كيمسه إیززت، واكار، شاهسييت و هورييتيني كايبتميش دمكتير.
كالبين هاياسيزليگي ساميمييتسيزليكتير. كوزون هاياسيزليگي هارامه نازار ايتمكتير. ديلين هاياسيزليگي كييبت، إیفتيره كيبي گوناهلاري إیشلمكتير. ايلين هاياسيزليگي هارامه ايلاوزاتماكتير. كولاگين هاياسيزليگي هارامه كولاك كسيلمك، إینسانلارين ماهرمييتلريني اييپ، كوسور و هاتالاريني اراشتيرماك و بونلاري باشكالارييله پايلاشماكتير.
نته ياساك اگاجين مايوسيندن ييين، بی يوزدن اچيگه چيكان ايدپ يرلريني ورتمايه چاليشان هز. ادم و ايشينين بی داورانيشي، هايه و ايدبين نه دنلي كوكلی بير دويكی اولدیگونی كوسترمكتدر بيز كولارينا. رابيميز، إینسانليگه إیلك اولاراك هز. ادم و هاووه اراجيليگييله إینسانين ماهرمييتيني وگرتميش و بی ماهرمييتين كورونماسيني ايمرتميشتير بيز كولارينا. ايدپ و هايايي هاياتيميزه اقتارديگيميزده هوزور، راهمت، بركت و هاير إیله كارشيلاشيريز بيز مومين كولار.
“دپ يه هû” دوستورويله كوز، كولاك، ديل و كونول كاپيلاريني كاپادر مومين هر تورلی هاياسيزليگه و هاراما. دينيميزين بليرلديگي سينيرلاره اوياراك گوناهلاردان تيتيزليكله كاچينير. اهلاكي يوزلاشمايه سبپ اولاجق ڭ كوچوك بير يانليشه بيله فيرسات ورممايه كايرت ايدر. تاكوه ايلبيسسينه بورونوپ ايدپ، هايه و إیفتي كوشانير. بی جان، بی مال و بی بدنين كنديسينه ايمانت اولاراك وريلديگيني و بی نيمتلردن هسابه چكيلگيني اقليندان چيكارماز. كلگيني ايمانت ايتيگي ياورولاريني كوزل اهلاكلي، هايه دويكوسونه ساهيپ، ايردملي فرتلر اولاراك يتيشتيرمايه كايرت ايدر. الل رسûلی (ساس)’ين شی نبوي وگودونی “هايه إیمانداندير، إیمانين يري إیسه نتير. كوتو سوز إینسانلاره سيكينتي ورير، سيكينتينين يري ده هنمدير.” (تيرميزي، بير و سيله ٦٥; إیبن ما، زوهد، ١٧.) زيهنيندن اسله چيكارماز.
يفت زيرهيني كوشانميش و هايا ايلبيسسيني كييينميش مومينلر كوزلريني هارامدان كوروماكله باشلارلار إیش. يوجه موله هر هاليميزدن هابردار اولدیگونی هاتيرلاتاراك، “مومين ايرككلره سويل، كوزلريني هارامدان ساكينسينلار، إیرزلاريني كوروسونلار…”، “مومين كادينلاره ده سويل، كوزلريني هارامدان ساكينسينلار، إیرزلاريني كوروسونلار…” (نûر، ٢٤/٣٠-٣١.) بويورماكته كونلوموزه اچيلان پنرلريميز اولان كوزلريميزي ايدپ و هايا پردسييله ورتمميزي بيزلردن إیستمكتدير. اونوتولماماليدر كي، بيزلر “هلالي اولمايانه يان كوزله داهي باكيلماز” ديين بير كلنگين منسوپلاريييز.
بوكون بويوك اورانده إینسانليك، بير ايدپ و هايه ماهرومييتي، بير اهلاك چوكونتوسی ياشاماكتادير. گونوموز دونياسينده اهلاكي دگرلر كيدە رك يوزلاشماكتادير. سوسيال مديانين سينير تانيماكسيزين و ولچوسوزجه ماهرمييتي هيچه ساياراك كولانيلماسي بيرچوك سورونی ده برابرينده كتيرمكتدير. هر تورلی هاياسيزليگي، هيچبير سينير تانيمايان بير وزكورلوك، وزكورلشمه و وزكوون ادي آلتونده بوتون دگرلري هيچه سايان بی زيهنييت بوكونون إینسانينه ايكمن اولموشتور. إینسانلق تاریخينين هيچبير دونمينده إیفت و ناموسه بی دنلي تاسالوت، ايدپ و هايادان يوقسونلوك، كيييم و كوشامده ولچوسوزلوك و موستهنليك گونوموزدكي كادار ايتكين و پلانلي بير شكيلده ياييلماميشتير. ايدپ و هايه يوقسونی مودرن اويكارليك، بوكون تورونون ڭ چيركين ورنكلريني اپاچيك بير شكيلده بيزلره سركيلمكتدير.
ايريجه كايري اهلاكي توتوم و داورانيشلارين، هاز كولتورونون نردايسه بير هايات تارزي هالينه كتيريلديگي كورسل دونيادا; إیرز، ناموس، هايه إیفت و ماهرمييت كيبي إینسانه وزكی دگرلر، زمانله سادجه بلي بير جینسييته بولونماسي كركن دگرلر كيبي آڭلاشيلمايه باشلانميشتير. اويساكي إیرز، ناموس، هايه و إیفت كيبي كاوراملار، هرهانكي بير جینسله سينيرلي دگلدير. كادين ايركك هركسي كوشاتماكتادير. اونوتولماماليدر كي، إیفتلي بير هايات سورمك كادين-ركك هركس إیچين ڭ ونملي اهلاكي سوروملولوكلاريميزداندير.
ويلايسه كلينيز يوجه رابيميزين ارشينين كولكسيندكي، باهتييار كولاريندان اولماك إیچين إیفت و هايه تيمسالي راهمت ايلچيسي’نين شی ياكاريشيني سيك سيك ترنوم ايدليم: “الل’يم! سندن هيدايت، تاكوه إیفت و كونول زنكينليگي إیستييوروم.“ (موسليم، زيكير، ٧٢; تيرميزي، ديوات، ٧٢; إیبن ما، دوه ٢.) امين.
tags:
یورم یاپ