كافيرûن سûرسييل، إیهلاس سûرسينه ،“يهلاساين (يكي إیهلاس)” دنيلمكتدير.
كافيرون سûرسي كور’ان-ي كريم’ده كاچينجي سيراده ير الماكتادير؟
كافيرون سورسي موشافتاكي سيرالاماده يوز دوكوزونجو، إینيش سيراسينه كوره اون سكيزينجی سûردير.
ماون سورسيندن سونره فيل سورسيندن ونجه مك’ده إینميشتير. مدين’ده إینديگينه داير ريوايت ده واردر (بك. شوكاني، و، ٥٩٧). التي âيتير. فاسيلاسي د، م، ن هارفلريدير.
كافيرون سورسينين إیسيملري
سûره اديني إیلك âيتينده كچن و “ينكارجيلار” انلامينه كلن كافيرûن كلمەسيندن الميشتير. “كول يا ايييوه’ل-كافيرûن، موكاشكيش، إیهلاس، إیبادت، دين” ادلارييله ده انيلماكتادير.
يلك âيتي كافيرلره هيتاپله باشلاديگي إیچين بی ادي الميشتير.
سورايه موكاشكيشه إیسمي ده وريلير. بی كلمە، “بازي بولاشيجي هاستاليكلاري تداوي ايتم” انلامينداكي “كاشكاش” كوكوندن تورميش اولوپ بوراده “شيرك و نيفاكتان اوزاكلاشتيران” انلاميندادير. كافيرون سورسينه ايريجه مونابز، برات، إیبادت، دين و إیهلاس ادلاري ده وريلميشتير.
كافيرûن سûرسينين نوزول سببي
تفسيرلرده انلاتيلديگينه كوره كورايشليلر هز. پايكامبر’دن (ساس) بير سنه كندي إیلاهلارينه تاپماسيني، بير سنه ده كنديلرينين اونون إیلاهينه تاپمالاريني إیستميشلر. هز. پايكامبر ده “الل’ه بير شايي اورتاك كوشماكتان يينه او’نه سيگينيريم!” دميش; بی دفه كورايشليلر، “بيزيم إیلاهلاريميزدان بازيلاريني إیستيلام ايت (وپ، ايلسور)، بيز ده سني تاسديك ايديپ إیلاهينه إیبادت ايدليم” دميشلر. بونون اوزرينه كافيرûن سûرسي إینميشتير (تابري، كسكسكس، ٢١٣-٢١٤; كورتوبي، كسكس، ٢٢٥).
كافيرûن سûرسينين كونوسو
سûرده هز. پايكامبر’ين إینكارجيلارله شيرك و ساپكينليكته بيرلشمايگي كسين بير اوسلûپله إیفاده ايديلمكته و إینانجين شيركتن اوزاك توتولماسي إیستنمكتدير.
كافيرûن سûرسينين فازيلتي
موفسيرلر بی سûرنين فازيلتييله إیلكيلي اولاراك هز. پايكامبر’ين، “كول هوولاهی ايهاد كور’ان’ين اوچته بيرينه دنكتير، كول يا ايييوهل-كافيرûن إیسه دورته بيرينه دنكتير” بويوردوگونو; ساهاب’دن بيرين، “ويوماك اوزره ياتاگينه ياتيگينده كول يا ايييوهل-كافيرûن سûرسيني اوكو; بونی اوكورسان شيرك إینانجينه ساپماكتان كورونورسون” دیدیگيني ناكلدرلر (يبن كسير، وييي، ٥٢٦; شوكاني، و، ٥٩٧-٥٩٨).
كافيرûن سûرسي هز. پايكامبر’ين نامازلارده سيكچه اوكودوگی سûرلر اراسينده ير الير.
ونون صباح و اقشام نامازلارينين سونتلريند، تاواف نامازينده و ويتير نامازيندان سونره اوتوراراك كيلديگي إیكي رك‘اتلق نامازده إیهلاس و كافيرûن سûرلريني اوكودوگی ريوايت ايديلميشتير (موسليم، “ṣالاتو’ل-موسافيرين”، ٩٨). رسûلولاه’ين (ساس) بير ساهابييه ياتاگينه كيرركن كافيرûن سûرسيني اوكوماسيني وگوتلديگي ده ناكلديلير (داريمي، “فزاʾيلو’ل-ḳورʾâن”، ٢٣).
يهلاس سûرسي كور’âن-ي كريم’ده كاچينجي سيراده ير الماكتادير؟
موشافتاكي سيرالاماده يوز اون إیكينجی، إینيش سيراسينه كوره یگرمی إیكينجی سûردير. ناس سûرسيندن سونره نجم سûرسيندن ونجه مك’ده إینميشتير. مدين’ده إینديگينه داير ريوايت ده واردير.
يهلاس سûرسينين إیسيملري
سûرنين كايناكلارده تسبيت ايديلن یگرمیيي اشكين ادي واردير. انجاك يايكين اولاراك إیسلام دينينين تمل إیلكسي توهيد إینانجينين وجیز بير إیفادسي اولان “يهلاس” ادييله تانينميشتير. ڭ چوك كولانيلان إیسيملريندن بيري ده “كول هوولاهی ايهاد”دير. ايريجه “سامد، توهيد، ايساس، تجريد، نجات، ولايت، موكاشكيش، مواوويز” ادلارييله ده انيلماكتادير
يسلام دينينين تمل إیلكسي اولان توهيد إینانجينين وجیز بير إیفادسي اولدیگی إیچين وريلديگي آڭلاشيلان إیهلاس و ايني زمانده سûرنين إیلك âيتي اولان “كول هووالāهی اهاد” ڭ چوك كولانيلانلاريدير. سûره وزليكله تورك سوزلی كولتورونده “كول هووالل”، بونون ده كيسالتيلميشي اولان “كول هو” شكليند، ايريجه “يهلاس-ي شريف” دييه ده انيلير.
سûراي، الل’ين بيرليگي إینانجيني وز اولاراك إیفاده ايتيگي إیچين “توهيد”، ايني إینانجين إیسلام’ده تمل اقîدايي اولوشتورماسي سببييله “ساس”، سûرده هيچبير شايين الل’ه بنزتيلمايگي، او’نون هر شايدن باشكه و اوستون اولدیگی انلاتيلديگي إیچين “تجريد”، الل’ه بوراده انلاتيلديگي شكيلده إینانانلار بی سايده كورتولوشه ايركلري إیچين “نجات”، كيشي بی سûرده انلاتيلديگي شكيلده إیمان ايتيگي تاكديرده الل’ين سوكيسي و دوستلوگونی كازاناجاگي إیچين “ولايت” ادلاري ده وريلميشتير. فازله يايكين اولماماكله بيرليكته “تفريد، ماريفت، مال، نيسبت، بركت، برات، موزكير، نûر، مانيه ايمان” كيبي إیسيم و نيتليكلرين كولانيلديگي ده بليرتيلمكتدير. إیهلاس سûرسي كافيرûن إیله بيرليكت “يهلاساين” و “موكاشكيشاتاين” (تداوي ايدن)، فلاك و ناس سûرلرييله بيرليكته “مواوويزات” (بوهاري، “فżâʾيلو’ل-ḳورʾâن”، ١٤) ادلارييله ده انيلير. دورت âيتن إیبارت اولوپ فاسيلاسي دال د هارفيدير.
يهلاس سûرسينين كونوسو
يهلاس سûرسينين موهتواسييله إیلكيلي اولاراك موفسيرلرين اوزرينده دوردوكلاري ڭ ونملي كونو، إیلك إیكي âيته ير الان “اهاد” و “سامد” كلمەلرينين انلام و إیچريكلريدير. اهاد سيفاتي الل’ه نيسبت ايديلديگينده او’نون بيرليگيني، تكليگيني و ايشسيزليگيني إیفاده ايدر; بی انلامييله تنزيهي وايه سلبي سيفاتلاري ده إیچرير. بی سبپله اهاد سيفاتينين بازي إیستيسنالار ديشينده الل’تان باشكاسينه نيسبت ايديلمايگي دوشونولور. ايني كوكتن كلن “واهيد” إیسه كور’âن-ي كريم’ده و هاديسلرده الل’ين سيفاتي اولاراك كچمكله بيرليكته الل’تان باشكه وارليكلارين ساييسال انلامده بيرليگيني إیفاده ايتمك إیچين ده كولانيلماكتادير. سûرنين إیلك âيتينده الل لافزييله بوتون سوبûتي سيفاتلاره اهاد لافزييله ده سلبي سيفاتلاره إیشارت ايديلديگي آڭلاشيلماكتادر
يهلاس سûرسينين فازيلتي
هز. پايكامبر بی سûرنين ونمي و فازيلتي هاكينده سويله بويورموشتور: “وارليگيم ايلينده اولان الل’ه يمين ايدريم كي بی سûره كور’ان’ين اوچته بيرينه دنكتير” (بوهاري، “توهيد”، ١). يينه هز. پايكامبر، سوديگي إیچين بی سûرايي هر نامازده اوكويان بير ساهابيي، “ونی سومن سني نته كوتورور” موژدسيني ورميشتير (تيرميزي، “فزايلو’ل-كور’âن”، ١١، “تفسير”، ٩٣; ديگر هاديسلر إیچين بك. إیبن كسير، وييي، ٥٣٩-٥٤٦).
وباي ب. كا”ب”ين ناكلتيگينه كور; موشريكلر هز. پايكامبر”ه (ساو)، “يا محمد! رابيني بيزه تانيت.” دیدیلر. بونون اوزرينه الل تباركه و تالا إیهلاس سûرسيني إینديردي:
“ده كي، او الل تكتير، الل سامد”دير. (و هيچبير شايه محتاج دگلدر امه بوتون وارليكلار او”نه محتاجتير.) او، دوگورماميش و دوگماميشتير. هيچبير شاي او”نه دنك دگلدير.”
(هم٢١٥٣٨ إیبن هانبل، و، ١٣٣)
“صباح نامازينين واكتي كيرديكتن سونره (نافيله اولاراك) سادجه إیكي ركات (سونت) كيلينير.” پايكامبر ايفنديميز، صباح نامازينين إیكي ركات سونتينده فاتيهه سûرسيندن سونره گنلليكله كافيرûن و إیهلاس سûرلريني اوكوردی (تيرميزي، سالات، ١٩١)
هز. ايشه واليدميز انلاتييور: “بير گون پايكامبريميز (ساس) بير زاتي اسكري بيرليگين باشينه كوندرميشتي. او زات بيرليگه إیمام اولدیگونده نامازي “يهلاس” سورسي إیله كيلديرميشتي. بيرليك كري كلديگيند، بی زاتين كيسه بير سوره اولان “يهلاس” سورسي إیله كيلديرديگي، اوزون سûره اوكوماديگي پايكامبريميزه شيكايت ايديلدي. پايكامبريميز (ساس)
“بونی نه ماكساتله ياپتيگيم كنديسيندن سورون” بويوردو.
سوردولار:، او زات: “يهلاس سورسي الل’ين سيفاتلاريني إیهتيوه ايتيگيندن اونی اوكومايي سوييوروم. اونون إیچين نامازي بی سûره إیله كيلديرديم” دايينجه پايكامبريميز (ساس):
“سيز ده اونه موژدلايين، الل كنديسيني سوييور”، بويوردو. (بوهاري، توهيد، ٢)
یورم یاپ