گونجل عثمانلی توركجسی خبرلر

هز. پايكامبر (ساس) دونمينده توپلوم ياپيسي

الصورة الرمزية لـ مسعود

هز. پايكامبر دونمينده إیسلام توپلومو، موسلومانلار و زيميلردن مايدانه كلييوردو. موسلومانلارين بويوك چوگونلوگی اراپلاردان اولوشماكله بيرليكته ديگر ايتنيك كوكنلره منسوپ (مسلا هابشلي، إیرانلي، روم وس.) إینسانلار، ايريجه ايتنيك كوكني فاركلي كوللر و ازاتلي كوللر ده بولونويوردو. چونكی هز. پايكامبر’ين مساژي هر رنك، إیرك، ديل و كولتوره منسوپ إینسانه اچيكتي. مكه دونمينده و مدينه دونمينين إیلك ييلارينده هز. پايكامبر’ين داوتين، بوتون اولاراك كابيللر دگل، بيرايلر كاتيلميشلاردير. كابيله ياپيسينين هاكيم ‏اولدیگو; كيشينين كيمليگيني، شاهسييتيني و كونومونی كابيلسينده و كابيلسي سايسينده بولدوگی بير توپلومده بيرايلرين كازانيلماسي چوك زور بير إیشتي. كابيلدن كوپماك بير باكيمه إینتيهار ايتمك، ياني يوق اولماك دمكتي. كابيلسيندن كوپان بير إینسان، انتلاشمه (هيلف) يولويله باشكه بير كابيلايه إیلتيهاك ايتمك زورونده إیدي. بويله بير اورتامده بيرايي كازانماك زور ‏اولدیگی كيبي، بيرايين ده كابيلسينه راگمن إیسلام’ي كابول ايتمسي بويوك بير فداكارلق و سارت إیستاين بير إیشتي. هز. پايكامبر، داوتيني كابول ايدن بيرايلر اراسينده يني بير دايانيشمه باگي كوراراك، الل’ه إیمان و رسûلو’نه باگليلق اوزرينده بيرلشن بير توپلوم مايدانه كتيردي; توم مو’مينلري كاردش إیلان ايتي. ايتنيك كوكني و داهه ونكي سينيفي نه اولورسه اولسون، بوتون مو’مينلري ايشيت كابول ايتي. يني توپلوم، كابيلايي اشييور و كوشاتييوردو. بی دوزنلمه بير باكيمه إیسلام هاكيمييتينده ايشيت هاكلاره ساهيپ واتانداشلق ستاتوسی كازانديرييوردو. شی كادار وار كي، يني توپلوم ياپيسينده كابيلنين وارليگي تامامن إینكار ايديلمييور وايه اورتادان كالديريلمييوردو. زاتن هدف و اماچ، كابيلايي اورتادان كالديرماك ده دگلدي. بيرايلرين كابيلايه باگلي كالمالارينده هيچ بير اينكل يوقتو. هاته يوگون بير شكيلده ٩. و ١٠. هيجري ييلارده يني توپلومه منسوبييت، كابيللر دوزايينده ده كرچكلشمايه باشلاميشتير. هز. پايكامبر كابيللري ادينه مدين’يه كلن هايتلري كابول ايتميشتير.١ كابيله باشقانلاري و إیلري كلنلري، كابيله الايهينه دگل، كابيلنين وارليگيني كوروياراك مدين’يه كلميشلر و يني توپلومه كاتيلميشلاردير. هز. پايكامبر وزليكله اسكري سفرلرده كابيله ياپيسيندان إیستيفاده ايتميشتير. إیلك كارشيلاشتيگي كيمسلره تانيشماك ماكسادييله هانكي كابيلدن ‏اولدیكلاريني سورموشتور. انجاك بير كابيلايه منسوبييت اوستونلوك ولچوسی اولماكتان چيكاريلميش، اوستونلوك ولچوسی تاكوا اولموشتور.

سيياسي اچيدان ليدرليگي كايبدنلره ياپيلان مواملايه بوراده كيساجه تماس ايتمك يرينده اولاجقتير. ايسكي كابيله ريسلرينين بير كيسمي هز. پايكامبر تارافيندان ايني كابيله وايه شهره ممور وايه والي تايين ايديلميش; اسكري سفرلر و ديگر هوسوسلارده كابيللرله إیرتيباتي ساگلاماك إیچين كابيله تمسيلجیسي اولموشلاردير. انجاك بازي ايسكي ريسلر يرينه باشكالاري تايين ايديلميشتير. مسلا مك’ده اوتوران كورايش إیله تايف’ده اوتوران ساكيف كابيللرينه يني واليلر تايين ايديلميشتير. إیسلام’ي كابول ايدن ريسلر، يني بير كورو وريلمديگي دوروملارده بيله هز. پايكامبر تارافيندان دايمه إیتيبار كورموشلردير.

هز. پايكامبر دونمينده كاست، سينيف و اريستوكراسي كيبي دوگوشتان كلديگي كابول ايديلن ايريجاليكلي ستاتولرين يريني، چاليشماكله كازانيلان و ايهلييته دايانان كونوملار الميشتير. إیدارجیلرين و ديگر كوروليلرين تايينيند، إیشه ايهيل اولمه ايساسي كابول ايديلميشتير. هور-مولا-كول، زنكين-فاكير، كوووتلي-زاييف، كادين-ركك، كنچ-يهتييار كيم اولورسه اولسون إینانان هركس ايشيت كابول ايديلميشتير. بويلجه پايكامبريميز، هز. ايبû بكير، هز. ومر، هز. اوسمان و هاليد ب. وليد كيبي، فاركلي تابيات و قرەكترلره منسوپ إینسانلاري تك چاتي آلتونده بيرلشتيرميشتير.

يسلام’له بيرليكته اراپ ياريماداسي’نده مركزي اوتوريته هاكيم ‏اولدیگی إیچين، كابيللرين كان داواسي كوتملري، موستاكيل اولاراك بيربيريندن إینتيكام المالاري ياساكلانميشتير. چوك يايكين اولان كان داوالاري كالديريلميش; اونون يرينه سوچون فرديليگي و سادجه سوچ إیشلاينين زالانديريلماسي پرنسيبي كابول ايديلميشتير. كاسپ، سويكون، إیچكي، كومار، فوهوش، هيرسيزليك، يتيم مالي يمك، كان دوكم، إینتيكام، يالان، كين، هاست، كيبير، كييبت، كوگوجولق كيبي فرت و توپلومون زارارينه اولان داورانيشلار ياساكلانميشتير. ‏آڭلاشمازليكلارين چوزومونده كاهينه باشوورولماسي يرين، يه بيززات هز. پايكامبر’ه وايه اونون تايين ايتيگي ممورلاره باشوورمه ايساسي كتيريلميشتير.

موسلومانلار ديشينده كالان و “زيمي” دييه ادلانديريلان ياهوديلر، هريستييانلار، كوچوك ازينليكلار شكلينده سابييلر و مجوسيلر جیزيه وركيسي ودايە رك هور تباه ستاتوسونده ياشييورلاردي. هز. پايكامبر، موسلومانلارين اولوشتوردوگی توپلومده بی إینانجي پايلاشمايانلارين إینانچ هورييتين، جان و مال كوونليگينه ساهيپ اولاراك ياشامالارينه إیمكان تانيميشتير. هيجرتن همن سونره مدين’ده بولونان موشريك و ياهودي توپلوملاري إیله بير سوزلشمه ياپاراك بی اويكولامانين إیلك اديميني اتميش ‏اولدیگونی داهه ونكي كونولارده انلاتميشتيك. بی سورتله بير چوك ديني-كولتورل كروبون بيراراده ياشاماسيني مومكون كيلان بير ياپي اولوشموشتور. داهه سونره مدين’دكي اراپ كابيللرينين تامامن موسلومان اولماسي و ياهودي كابيللرينين شهيردن چيكاريلماسي إیله مدين’ده يالنيز موسلومانلار كالميشتير. بونونله برابر باششهير ديشينده هايبر، وادي’ل-كورا، فدك، ماكنا و تايما’ده ياهوديلر; اييل، ايزروه، دûمتولندل و نجران’ده هريستييانلار; ايريجه هر و باهراين’ده كيسمن مجوسيلر اوتورويوردو. بورالارين هوكييله ياپيلان ‏آڭلاشمالار سايسينده كاير-ي موسليملر ديني و هوكوكي تمله دايالي كولتورل كيمليكلريني كوروياراك إیسلام توپلومونون إیچينده ياشامايه دوام ايتميشلردير.٢ پايكامبريميز زيمييه زولوم هاكسيزلق ياپان، اونه كوجونون اوستونده سوروملولق يوكلاين و اوندان ارزوسی ديشينده بير شاي الان كيمسايه كييامت ‏گونی بيززات كنديسينين هاسيم اولاجاگيني سويلميشتير.٣ ياپيلان انتلاشمالارده اونلارين جانلاريني، مالاريني، دينلريني، ايين و إیبادتلريني، مابتلريني و دين آطەملاريني هوكوكون هيمايسي آلتونه الميشتير.٤ مواهيدي ولدورنين نته كيرمايگيني سويلميشتير.٥

هز. پايكامبر زمانينده مك’نين فذي’نه كادار، ياريمادانين إیچيندن مايدانه كلن كوچلر سايسينده باششهير مدين’نين نوفوسی ارتميشتير. هوك يينه بدوي و هاداري اولماك اوزره إیكي تارزده ياشامايه دوام ايتميشتير. فاكات هز. پايكامبر مدني بير توپلوم كورمايي هدفلميشتير. بی باكيمدان مدين’يه ياپيلان كوچلرله شهيرلشمايه دوگری بير كليشمه ياشانميشتير.

كايناكچا:

١. جابيري، إیسلام’ده سيياسال اقيل، چو. وجدي اقيوز، ‏اسلامبول ١٩٩٧، ١٨٨-١٨٩.

٢. احمد وزل، “كايري موسليم”، ديه كسييي، ٤٢٠.

٣. بايهاكي، إیكس، ٢٠٥.

٤. إیبن سا’د، إی، ٢٨٨.

٥. ايبû داوود، إیيي، ١٩١.

یورم یاپ

الكترونیك پوستە یایینلانماز كركلی یرلر *

اره
قاتكورلر